QK2 – Để tăng cường lực lượng, đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, ngày 2/3/1979, bên dòng suối Bo, khu vực ngã ba Xuân Giao, xã Xuân Giao, huyện Bảo Thắng, tỉnh Hoàng Liên Sơn (nay là tỉnh Lào Cai) Trung đoàn 752 (Sư đoàn 355) được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 Tiểu đoàn 7, 8, 1 cùng với 56 cán bộ, đảng viên của Bộ CHQS tỉnh Hoàng Liên Sơn và 86 đồng chí sĩ quan từ các đơn vị, nhà trường, phần lớn là của Bộ CHQS tỉnh Hoàng Liên Sơn. Lúc này Trung đoàn nằm trong đội hình thuộc Bộ CHQS tỉnh Hoàng Liên Sơn. Sau khi thành lập, Trung đoàn di chuyển lên Tắc Kô từ Lào Cai đi Sa Pa; kể từ đó Trung đoàn mang tên Đoàn Sa Pa.

Thủ trưởng Sư đoàn 355 trao thưởng các tập thể, cá nhân của Trung đoàn 752 có thành tích tiêu biểu trong thực hiện nhiệm vụ.

Đến tháng 6/1979, Trung đoàn được điều động về trong đội hình chiến đấu của Sư đoàn 355 thuộc Quân đoàn 29. Từ năm 1979 đến năm 1983, Trung đoàn tiếp tục đảm nhiệm phòng thủ trên tuyến 1, tổ chức phòng ngự ở thê đội 2 của Sư đoàn, đồng thời là trung đoàn cơ động đánh địch vận động, chi viện và sẵn sàng thay thế các đơn vị phòng ngự phía trước. Từ năm 1984 đến năm 1987, Trung đoàn được giao nhiệm tham gia xây dựng tuyến phòng thủ từ thị xã Cam Đường đến Nam Cầu Số 4, lực lượng biên chế của Trung đoàn trong thời gian này được bổ sung thêm tiểu đoàn 43 đảm nhiệm huấn luyện tân binh để bổ sung quân số cho các đơn vị trong toàn Sư đoàn. Từ cuối năm 1987 đến năm 1992, thực hiện sự điều chỉnh thế chiến lược của trên cùng với đội hình của Sư đoàn, Trung đoàn di chuyển về Bảo Nhai làm nhiệm vụ phòng thủ trên hướng Bắc huyện Si Ma Cai. Năm 1992, Trung đoàn được rút gọn thành Khung thường trực làm nhiệm vụ động viên.

Từ năm 2006 đến nay, thực hiện sự chỉ đạo của trên, Trung đoàn đã tham gia các cuộc diễn tập chỉ huy cơ quan cùng Sư đoàn và tổ chức diễn tập cấp Trung đoàn, có thực hành kiểm tra sẵn sàng động viên; tổ chức bắn chiến đấu các hình thức tiến công, phòng ngự, kết quả đều đạt khá, giỏi, bảo đảm an toàn tuyệt đối. Thông qua các đợt diễn tập ở các cấp, chất lượng tổng hợp, khả năng huy động QNDB, trình độ tác chiến, SSCĐ của Trung đoàn được nâng lên, đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Bên cạnh thực hiện nhiệm vụ chính trị trung tâm là quản lý, huấn luyện lực lượng DBĐV, Trung đoàn còn tham gia huấn luyện chiến sĩ mới. Kết thúc các đợt huấn luyện, tổ chức kiểm tra đánh giá kết quả 100% các khoa mục đều đạt yêu cầu, có trên 75% khá, giỏi.  Cùng với đó, công tác xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật luôn được cấp uỷ, chỉ huy các cấp quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát; tình hình chấp hành kỷ luật của đơn vị có nhiều chuyển biến tiến bộ, những năm qua không có vi phạm kỷ luật nghiêm trọng, kỷ luật thông thường giảm dưới 0,2%, đơn vị an toàn tuyệt đối.

Mặt khác, công tác xây dựng Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên thường xuyên được coi trọng, do đó năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cấp ủy, chi bộ, đảng bộ không ngừng được nâng lên, lãnh đạo cơ quan, đơn vị hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao. Công tác hậu cần, kỹ thuật, tài chính luôn được bảo đảm kịp thời cho các nhiệm vụ SSCĐ, huấn luyện, diễn tập và nhu cầu học tập, công tác của bộ đội.

Thực hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” và phong trào thi đua "Cả nước chung tay vì người nghèo, không để ai bị bỏ lại phía sau", hàng năm cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn tích cực hưởng ứng và tham gia đóng góp ủng hộ các quỹ  “Ngày vì người nghèo”, “Đền ơn đáp nghĩa”, "Bảo trợ trẻ em"… Ủng hộ đồng bào bị thiên tai, giúp đỡ các gia đình chính sách, người có công và gia đình quân nhân gặp khó. Thường xuyên phối hợp với địa phương nơi đóng quân thực hiện tốt công tác xây dựng cơ sở chính trị địa bàn và thực hiện có hiệu quả phong trào “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới” tham gia hàng ngàn ngày công làm đường giao thông nông thôn, nạo vét kênh mương nội đồng, tham gia phòng chống lụt bão, tìm kiếm cứu nạn, xoá đói giảm nghèo, xây dựng môi trường văn hoá, giúp nhân dân ổn định cuộc sống, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, được cấp uỷ, chính quyền và nhân dân dân địa phương đánh giá cao. 

Với truyền thống 45 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn đã không ngừng phấn đấu rèn luyện, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, kiên cường, dũng cảm, tự lực, tự cường, chủ động, sáng tạo. Trong những năm tháng có chiến tranh nhiều cán bộ, chiến sĩ đã anh dũng chiến đấu, hy sinh vì nền độc lập, tự do của Tổ quốc. Trong thời bình có nhiều tấm gương tiêu biểu trong phong trào thi đua Quyết thắng. Ghi nhận những chiến công và thành tích đó, trong 45 năm qua, Trung đoàn đã được tặng 3 cờ thưởng luân lưu đơn vị khá nhất; năm 2016 được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng tặng bằng khen 20 năm thực hiện Pháp lệnh Dự bị động viên (1996 – 2016); 19 năm Trung đoàn được Bộ Tư lệnh Quân khu tặng danh hiệu đơn vị Quyết thắng; nhiều năm liền Đảng bộ Trung đoàn đạt TSVM tiêu biểu… Những phần thưởng cao quý, đáng trân trọng và tự hào của Trung đoàn trong suốt 45 năm qua là sự hy sinh, cống hiến, nỗ lực phấn đấu không mệt mỏi của lớp lớp các thế hệ cha anh đi trước, là di sản tinh thần quý báu, nguồn sức mạnh nôi sinh cổ vũ động viên cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn hôm nay phấn đấu vươn lên hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước, Quân đội và Nhân dân giao phó.

Thượng tá QUÁCH VĂN HIẾU, Chính ủy Trung đoàn 752