QK2 – Ung thư hệ tiêu hóa là một trong những loại ung thư đứng top đầu. Đa số các trường hợp ung thư giai đoạn cuối thường không quá 6 tháng nên nhiều người vẫn quan niệm rằng: Khi chẩn đoán bị mắc bệnh ung thư thì đồng nghĩa với một án tử. Tuy nhiên nếu phát hiện sớm, việc điều trị sẽ có hiệu quả cao kéo dài tuổi thọ như người bình thường. 

Bệnh nhân thực hiện siêu âm trước khi nội soi tiêu hóa.

Đối với ung thư đường tiêu hóa những dấu hiệu ban đầu rất mờ nhạt, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý tiêu hóa thường gặp. Cho đến khi người bệnh bị đau ở mức không chịu nổi kèm các dấu hiệu điển hình như: Chán ăn, rối loạn đại tiện, sút cân… mới tiến hành thăm khám thì bệnh đã đến giai đoạn cuối.
Ung thư đường tiêu hóa bao gồm ung thư khoang miệng, thực quản, dạ dày, vòm họng, ruột non, đại trực tràng và hậu môn. Hai loại ung thư thường gặp của ống tiêu hóa là ung thư dạ dày và ung thư đại tràng, trực tràng.
Việc phát hiện sớm ung thư đường tiêu hóa là vô cùng quan trọng, giúp cho người bệnh được điều trị sớm và cơ hội trở lại cuộc sống bình thường rất  cao. Nếu người bệnh gặp những dấu hiệu sau hãy nhanh chóng thăm khám kiểm tra sức khoẻ: Đau bụng (đây là dấu hiệu ung thư tiêu hóa điển hình nhất); giảm cân không giải thích được; suy nhược hoặc mệt mỏi (đôi khi do thiếu máu); phân có máu hoặc hắc ín (do các khối u chảy máu); một khối u ở bụng.
Tầm soát ung thư đường tiêu hóa cũng giúp phát hiện sớm bệnh ung thư khi khối u còn nhỏ, chưa xâm lấn, di căn, giúp việc điều trị đạt kết quả tốt nhất, giảm nguy cơ tử vong. Nội soi tiêu hóa là tiêu chuẩn vàng trong tầm soát ung thư tiêu hóa. Nội soi tiêu hóa là phương pháp hiện đại, ít xâm lấn có thể vừa giúp phát hiện, chẩn đoán các bệnh tiêu hóa cùng lúc. 
Ngoài nội soi, một số phương pháp xét nghiệm khác như xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân, tìm DNA trong phân, chụp cắt lớp vi tính đại tràng hoặc chụp X-quang dạ dày cản quang cũng có thể được chỉ định trong tầm soát ung thư đường tiêu hóa, tùy từng trường hợp cụ thể.
Nội soi là phương pháp an toàn và chính xác nhất giúp bác sĩ có thể thăm khám trực tiếp toàn bộ hệ thống tiêu hóa, gồm: Phần trên đường tiêu hóa (dạ dày, thực quản, tá tràng), phần dưới của đường tiêu hóa (trực tràng, đại tràng, hậu môn), do đó giúp chẩn đoán chính xác, không bỏ sót tổn thương hay bất thường, dù rất nhỏ, chỉ vài milimet và thậm chí ngay cả khi người bệnh chưa có bất kỳ dấu hiệu nào.
Thông qua phát hiện vùng niêm mạc lành và bất thường rõ nét hơn, bác sĩ có thể sinh thiết an toàn, hiệu quả và chính xác vào vùng có tế bào nghi ung thư, chẩn đoán ở mức độ biến đổi tế bào từ đó chẩn đoán chính xác ung thư; can thiệp cầm máu, cắt polyp tránh polyp chảy máu, ung thư hóa….
Nội soi ống tiêu hóa để chẩn đoán ung thư sớm sẽ giúp rút ngắn thời gian điều trị bệnh, tiết kiệm chi phí, tránh được các biến chứng nguy hiểm, di căn ung thư, kéo dài sự sống cho bệnh nhân.
Hiện nay có 2 phương pháp nội soi tiêu hóa: Nội soi tiêu hoá ống mềm và nội soi tiêu hoá viên nang 
Thứ nhất: Nội soi tiêu hoá ống mềm: Trước khi nội soi, bác sĩ sẽ thăm khám sơ bộ, bệnh nhân cần cung cấp đầy đủ các thông tin về tiền sử bệnh và dị ứng (nếu có), các thuốc đang sử dụng và tình trạng sức khỏe. Tùy thuộc vào loại nội soi (đường tiêu hóa trên hay dưới) và phương pháp nội soi (nội soi thường hay nội soi gây mê) mà bệnh nhân sẽ được hướng dẫn các bước chuẩn bị cụ thể (nhịn ăn, làm sạch dạ dày hoặc xúc rửa trực tràng và hậu môn trước soi…).
Tiến hành nội soi: Bệnh nhân nằm nghiêng trái và được xịt thuốc gây tê cục bộ vào cổ họng/ mũi hoặc hậu môn (đối với nội soi thông thường), tiêm thuốc an thần (đối với nội soi gây mê). Bác sĩ sẽ từ từ đưa ống nội soi vào miệng/ mũi  (đối với nội soi tiêu hóa trên) hoặc vào hậu môn (trong trường hợp nội soi tiêu hóa dưới). Quá trình nội soi thường kéo dài khoảng 20 phút và có thể lâu hơn tùy thuộc vào bệnh lý được phát hiện khi nội soi.
Thứ hai: Nội soi tiêu hoá viên nang: Người bệnh có thể nội soi toàn bộ hệ thống đường tiêu hoá không đau, không mê, không biến chứng bằng viên nang. Trong phương pháp này, bệnh nhân sẽ nuốt viên nang có chứa một thiết bị camera rất nhỏ. Sau khi nuốt vào, viên nang sẽ di chuyển lần lượt xuống thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già. Camera trong viên nang có thể chụp liên tục 3 hình trong 1 giây và truyền qua máy hiển thị để bác sĩ quan sát và chẩn đoán tình trạng bệnh. Trong quá trình nội soi người bệnh vẫn làm việc, sinh hoạt bình thường. Tuy nhiên phương pháp này hiện chỉ có ở 1 số cơ sở y tế hiện đại, quy mô lớn.
Theo khuyến cáo của bác sĩ, mọi người nên theo dõi tầm soát ung thư đường tiêu hóa định kỳ mỗi năm để đảm bảo sức khỏe của mình được ổn định. Đặc biệt là đối với nhóm đối tượng nguy cơ cao như: Yếu tố gia đình, mắc các bệnh về đường tiêu hóa, thường xuyên sử dụng bia rượu, hoặc có biểu hiện bất thường ở hệ tiêu hóa. Nhóm người ở độ tuổi trên 40 cũng nên đi nội soi tiêu hóa 1 năm/lần để tầm soát những bệnh và hội chứng đường tiêu hóa thường gặp như hội chứng dạ dày tá tràng, đại trực tràng.
Bệnh viện Quân y 109 là bệnh viện hạng 1 tuyến cuối Quân khu, hiện nay là địa chỉ tin cậy cho những bệnh nhân có nhu cầu nội soi tiêu hóa. Năm 2024 bệnh viện đã thành lập riêng đơn vị nội soi tiêu hóa với trang thiết bị hiện đại và đội ngũ 5 kíp  bác sĩ được đào tạo chuyên sâu và nhiều năm kinh nghiệm. Ngoài ra, trước khi nội soi bệnh nhân được tư vấn xét nghiệm chẩn đoán ung thư sớm, được siêu âm, chụp cộng hưởng từ, chụp cắt lớp vi tính 128 lát… tùy theo chỉ định của bác sĩ.

Đại tá NGUYỄN HUY HOÀNG, Giám đốc Bệnh viện 109