Nghị quyết số 689-NQ/QUTW, ngày 10-10-2014 của Quân ủy Trung ương về phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, cứu hộ-cứu nạn đến năm 2020 và những năm tiếp theo đã được cấp ủy, chỉ huy các cấp trong Quân khu 2 quán triệt, triển khai thực hiện chặt chẽ, hiệu quả. Các đơn vị trong Quân khu chủ động tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương; chuẩn bị đầy đủ lực lượng, phương tiện, ứng phó kịp thời các tình huống thiên tai, sự cố…

Theo Đại tá Nguyễn Thế Hải, Phó tham mưu trưởng Quân khu 2, một trong những khó khăn trong công tác phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai ở Quân khu 2 là địa bàn rộng, có nhiều sông suối, độ dốc lớn, giao thông hiểm trở, cơ bản đi qua sườn núi có ta luy cao, chất đất không ổn định; nhiều đường tràn liên hiệp và cầu, cống thoát nước kém, khi xảy ra thiên tai dễ bị cô lập, việc cơ động lực lượng, phương tiện ứng cứu gặp nhiều khó khăn. 

Đặc biệt, phần lớn đồng bào các dân tộc trên địa bàn vùng sâu, vùng xa thiếu quỹ đất ở an toàn gắn với quỹ đất sản xuất cũng như thiếu nguồn lực để tổ chức di dân ở vùng chịu ảnh hưởng của thiên tai, nhất là vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; thiếu nguồn lực đầu tư sửa chữa, củng cố các công trình hạ tầng bị hư hỏng… 

Trao đổi với Trung tướng Phạm Đức Duyên, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Quân khu 2, chúng tôi được biết, trên cơ sở Nghị quyết số 689-NQ/QUTW, Thường vụ Đảng ủy Quân khu 2 đã ban hành Nghị quyết số 02-NQ/ĐU, ngày 20-1-2015 về phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, cứu hộ-cứu nạn đến năm 2020 và những năm tiếp theo; chỉ đạo đảng ủy các cơ quan, đơn vị trong Quân khu xây dựng và triển khai thực hiện nghị quyết của cấp mình về công tác phòng, chống thiên tai bảo đảm sát nhiệm vụ đơn vị và thực tế địa bàn.

Toàn Quân khu chú trọng việc kiểm tra, rà soát, điều chỉnh, bổ sung kế hoạch, phương án phòng, chống thiên tai, cứu hộ-cứu nạn sát thực tế; nhất là kế hoạch hiệp đồng với cấp ủy, chính quyền địa phương và các cơ quan, đơn vị đứng chân trên địa bàn trong thực hiện công tác này; sẵn sàng lực lượng, phương tiện ứng phó.

Theo Thiếu tướng Nguyễn Đăng Khải, Phó tư lệnh, Tham mưu trưởng Quân khu 2, thời gian qua, Quân khu chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tập trung huấn luyện cho chỉ huy các cấp nâng cao năng lực tổ chức chỉ huy, hiệp đồng xử trí các tình huống; huấn luyện cho bộ đội nắm chắc nhiệm vụ, sử dụng thành thạo các trang bị cứu hộ-cứu nạn. Đặc biệt, Bộ tư lệnh Quân khu yêu cầu các đơn vị thường xuyên quan tâm xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác cứu hộ-cứu nạn có kiến thức, năng lực tham mưu, đề xuất, chỉ đạo tổ chức thực hiện nhiệm vụ và khả năng chỉ huy, điều hành ứng phó sự cố, thiên tai, tìm kiếm cứu nạn trong mọi tình huống.

Tìm hiểu, chúng tôi được biết, hằng năm, bên cạnh chỉ đạo các đơn vị tổ chức diễn tập khu vực phòng thủ cấp tỉnh, huyện và diễn tập chiến đấu phòng thủ cấp xã, Quân khu 2 đều chỉ đạo tổ chức một cuộc diễn tập ứng phó với lũ ống, lũ quét, sạt lở đất và tìm kiếm cứu nạn cấp tỉnh. 10 năm qua, Quân khu đã chỉ đạo bộ CHQS các tỉnh chủ trì, phối hợp tham mưu cho địa phương tổ chức 113 cuộc diễn tập ứng phó với cháy nổ, cháy rừng, bão lụt, sự cố hóa chất, hồ đập ở cấp huyện; tổ chức hơn 1.000 cuộc diễn tập ở cấp xã.

Qua đó đã góp phần nâng cao nhận thức cho cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể và nhân dân địa phương; khả năng lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền và sự phối hợp, hiệp đồng của các lực lượng trong công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, sự cố, cứu hộ-cứu nạn.

Bên cạnh đó, Quân khu 2 tập trung chỉ đạo cơ quan quân sự các địa phương chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền làm tốt công tác chuẩn bị về mọi mặt, bảo đảm sẵn sàng lực lượng, phương tiện, trang thiết bị cho hoạt động phòng thủ dân sự, ứng phó sự cố, thiên tai. Các đơn vị thuộc Quân khu duy trì nghiêm chế độ trực sẵn sàng chiến đấu; tổ chức các tổ, đội kiêm nhiệm làm nòng cốt, xung kích trong công tác phòng, chống thiên tai, cứu hộ-cứu nạn, sẵn sàng cơ động xử trí tình huống; chỉ huy các cấp thường xuyên kiểm tra công tác chuẩn bị và huấn luyện, luyện tập các phương án ứng phó với thiên tai, sự cố của đơn vị.

Quân khu đặc biệt chú trọng xây dựng lực lượng dân quân tự vệ thực sự là lực lượng nòng cốt, tại chỗ trong việc ứng phó với thiên tai, sự cố tại địa phương; kịp thời giúp đỡ nhân dân cả trước, trong và sau khi có tình huống. Hiện nay, về cơ bản tất cả xã, phường, thị trấn trên địa bàn Quân khu 2 đã thành lập đội xung kích phòng, chống thiên tai, ứng phó các thảm họa, sự cố với tổng số gần 96.000 thành viên…

Có được kết quả trên, Trung tướng Phạm Đức Duyên cho biết, trước hết là cấp ủy, chỉ huy các cấp trong LLVT Quân khu 2 luôn nhận thức đầy đủ về vai trò, nhiệm vụ của Quân đội trong công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, cứu hộ-cứu nạn; xác định đây là nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình, từ đó quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ.

Các đơn vị và cơ quan quân sự các cấp trong Quân khu phát huy tốt vai trò tham mưu, giúp cấp ủy, chính quyền địa phương lãnh đạo, chỉ đạo hiệu quả nhiệm vụ phòng, chống thiên tai, cứu hộ-cứu nạn; xây dựng kế hoạch và tổ chức huấn luyện, diễn tập sát thực tế; coi trọng giáo dục, xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ có tinh thần trách nhiệm, ý chí quyết tâm cao, không quản ngại gian khổ, hiểm nguy, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ… 

Trước thực tế công tác lãnh đạo, chỉ đạo phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, cứu hộ-cứu nạn của một số cấp ủy, chính quyền địa phương trên địa bàn Quân khu có thời điểm chưa thực sự quyết liệt; việc bảo đảm cơ sở vật chất theo phương châm “4 tại chỗ” đã được quan tâm nhưng còn ở mức độ và huy động lực lượng, phương tiện tham gia ứng phó sự cố, thiên tai có lúc còn chậm…, Đảng ủy, Bộ tư lệnh Quân khu 2 xác định trong thời gian tới tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan quân sự các cấp làm tốt hơn nữa công tác tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương để khắc phục những hạn chế này.

Tập trung giúp chính quyền các cấp thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước về phòng thủ dân sự; huy động tối đa các nguồn lực; quan tâm đầu tư mua sắm trang thiết bị, phương tiện phục vụ công tác phòng, chống thiên tai, cứu hộ-cứu nạn; chủ động chuẩn bị đầy đủ lực lượng, dự trữ vật chất hậu cần, kỹ thuật, tài chính, đồng thời tăng cường công tác huấn luyện, diễn tập thành thục các phương án để không ngừng nâng cao khả năng, sẵn sàng ứng phó hiệu quả trong mọi tình huống thiên tai, sự cố trên địa bàn.

Bài và ảnh: NGUYỄN HỒNG SÁNG