QK2 – Công việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ là một “nghề” rất vất vả, nguy hiểm bởi hằng ngày phải trèo đèo, lội suối, băng rừng và thường xuyên phải đối mặt với những rủi ro luôn rình rập. Vậy mà, có một quân nhân đã gắn bó với công việc này gần 15 năm. Anh là Thượng úy QNCN Hoàng Ngọc Dự, Đội quy tập Mộ liệt sỹ, Cục Chính trị Quân khu.

Tháng 3-2002, Hoàng Ngọc Dự có lệnh gọi nhập ngũ. Ban đầu anh chỉ có ý định thực hiện và làm tròn nghĩa vụ quân sự rồi trở về quê lập nghiệp. Khoác ba lô lên đường tạm rời quê hương thị trấn Cẩm Khê, huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ để vào Bộ Tham mưu Quân khu huấn luyện chiến sĩ mới.

Thượng úy QNCN Hoàng Ngọc Dự (thứ hai từ trái sang) và đồng đội trong một buổi tìm hài cốt liệt sỹ.

Gương mẫu trong công tác, chấp hành nghiêm kỷ luật và nhanh nhẹn, khỏe mạnh nên đến tháng 6-2002 anh được thủ trưởng cấp trên lựa chọn cử đi học sơ cấp Tiếng Lào tại Tiểu đoàn 5, Trường 700, Tổng cục II, Bộ Quốc phòng tổ chức. Ra trường anh được điều động về Tiểu đoàn Trinh sát 20, Bộ Tham mưu Quân khu  công tác. Đến tháng 9-2009, Hoàng Ngọc Dự được điều động làm nhân viên Đội quy tập Mộ liệt sỹ, Cục Chính trị và gắn bó từ bấy đến nay.

Với đặc điểm của đơn vị tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ là quân tình nguyện và chuyên gia quân sự Việt Nam hy sinh trên đất bạn trong những năm tháng chiến tranh của 6 tỉnh Bắc Lào, doanh trại đóng quân tại tỉnh U Đôm Xay nên thời gian đầu Hoàng Ngọc Dự gặp nhiều bỡ ngỡ, khó khăn trong cuộc sống, do xa gia đình, quê hương. Bên cạnh đó công việc hằng ngày là những chuyến đi dài giữa rừng thiêng nước độc, mưa dầm nắng đốt; đối mặt với vắt, côn trùng, thú dữ, nên trong anh đôi lúc cũng xao lòng, chán nản. Nhưng được sự động viên, giúp đỡ của lãnh đạo, chỉ huy và đồng đội nên từng bước anh làm quen môi trường và công việc. Tuy chỉ với tấm bằng sơ cấp tiếng Lào nhưng do chịu khó học tập, nghiên cứu nên Hoàng Ngọc Dự nhanh chóng đọc thông viết thạo, am tường địa hình, cảnh vật, văn hóa của bà con bản địa.

Chuyến công tác tìm kiếm hài cốt liệt sỹ đầu tiên của anh cùng đồng đội đến bản Sen Chót, huyện Mường Ngà, tỉnh U Đôm Xay khiến anh nhớ mãi. Chuyện là, mấy ngày liền Dự và anh em trong tổ công tác gặp rất nhiều khó khăn và thiếu thốn về nước uống, lương thực, thực phẩm dự trữ dần cạn kiệt mà chưa tìm thấy vị trí chôn cất của liệt sỹ. Không những thế Hoàng Ngọc Dự còn bị vắt rừng cắn khiến lên cơn sốt li bì hơn một ngày đêm. Khi tỉnh dậy thì thấy trên người mặc bộ đồ dân tộc Khơ Mú và đang ở trong nhà của ông Khăm Đi. Được gia đình ông Khăm Đi nhiệt tình chăm sóc, anh nhanh chóng hồi phục và tiếp tục cùng đồng đội công việc tìm kiếm. Thật may mắn trong chuyến công tác đầu tiên đó Hoàng Ngọc Dự và anh em trong tổ công tác đã tìm được hài cốt liệt sỹ, nên khiến bao mệt mỏi, vất vả như được xua tan.

Càng cuốn vào công việc, Hoàng Ngọc Dự càng thấy mình vinh dự được làm nhiệm vụ đặc biệt, đại diện cho cán bộ, chiến sĩ LLVT Quân khu tri ân, tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ đã anh dũng chiến đấu, công tác và hy sinh tại các tỉnh Bắc Lào. Hoàng Ngọc Dự không chỉ hoàn thành tốt nhiệm vụ chuyên môn mà còn là chiến sĩ dân vận tích cực. Với khả năng tiếng Lào thông thạo nên anh đã nhờ được nhiều người dân, nhất là những người cao tuổi, cựu quân nhân tham gia tìm kiếm hài cốt liệt sỹ. 5 năm qua, Thượng úy QNCN Hoàng Ngọc Dự và các đồng đội tìm và quy tập được nhiều hài cốt liệt sỹ, trong đó có một số hài cốt có danh tính, quê quán cụ thể, giúp các gia đình đưa về quê an táng sau 50-60 năm khắc khoải chờ mong. Với những thành tích xuất sắc trong công tác, Thượng úy QNCN Hoàng Ngọc Dự được tặng khen thưởng nhiều lần, năm 2021 được tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở.

Trao đổi với chúng tôi, Thượng tá Hoàng Ánh Dương, Chính trị viên Đội Tìm kiếm, Quy tập Mộ liệt sỹ, Cục Chính trị Quân khu cho biết: “Đồng chí Hoàng Ngọc Dự là người có thâm niên lâu nhất ở Đội, giỏi tiếng Lào, am tường văn hóa, địa lý nên có nhiều thuận lợi trong việc tìm kiếm, quy tập mộ liệt sỹ. Mặt khác Dự lại rất nhiệt tình, trách nhiệm, dù công việc thường xuyên theo kế hoạch hay đột xuất được giao cũng đều hoàn thành tốt, cấp ủy, chỉ huy và anh em đơn vị rất tin tưởng, quý mến”.

Bài, ảnh: ĐÀO DUY TUẤN