QK2 – Cách đây 70 năm, lần đầu tiên bộ đội chủ lực Việt Nam phối hợp với các đơn vị nước Bạn Lào mở chiến dịch tiến công tiêu diệt một bộ phận sinh lực quân viễn chinh Pháp, giải phóng đất đai, mở rộng căn cứ kháng chiến của nhân dân Lào trên địa bàn hai tỉnh Sầm Nưa, Xiêng Khoảng (Thượng Lào), tạo nên biểu tượng cao đẹp về tình đoàn kết, liên minh chiến đấu Việt Nam – Lào. Phát huy giá trị chiến thắng Thượng Lào – 1953, Lực lượng vũ trang Quân khu thực hiện tốt công tác đối ngoại quân sự quốc phòng, tạo thế phối hợp chiến lược giữa cách mạng hai nước trong giai đoạn hiện nay.

Thực tế, sau thất bại ở Tây Bắc (10/1952), buộc Bộ chỉ huy quân đội viễn chinh Pháp phải đưa lực lượng về củng cố tuyến phòng thủ ở Thượng Lào chờ thời cơ giành lại thế chủ động trên chiến trường Đông Dương.

Nhằm tăng cường quan hệ đoàn kết liên minh chiến đấu Việt Nam – Lào, ngày 3/2/1953, Chính phủ nước ta và Chính phủ kháng chiến Lào quyết định phối hợp mở Chiến dịch Thượng Lào. Mục đích nhằm tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch, giải phóng một phần đất đai, giúp Chính phủ kháng chiến Lào xây dựng và mở rộng khu căn cứ địa cách mạng, tạo điều kiện thúc đẩy cuộc kháng chiến của nhân dân Lào; đồng thời phá thế bố trí chiến lược của địch ở miền Bắc Đông Dương, buộc chúng phải phân tán lực lượng đối phó.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp (người thứ 3 từ trái sang), Hoàng thân Xuphanuvông (người thứ 4 từ trái sang) và các cán bộ quân đội Việt Nam – Lào bàn kế hoạch mở chiến dịch Thượng Lào, năm 1953. (Ảnh tư liệu)

Trong chiến dịch này, lực lượng vũ trang Quân khu không chỉ trực tiếp chiến đấu xuất sắc trên chiến trường của Đại đoàn 316, Trung đoàn 148 Tây Bắc và Đoàn 82, mà quân và Nhân dân Tây Bắc còn hoàn thành tốt nhiệm vụ là hậu phương trực tiếp cung cấp người, vũ khí, vật chất cho chiến dịch. Những cử chỉ và tấm lòng nhân hậu, bao dung đó đã tiếp thêm sức mạnh, cổ vũ, động viên bộ đội trực tiếp chiến đấu trên chiến trường vượt qua khó khăn, gian khổ, ác liệt, hy sinh góp phần vào thắng lợi của chiến dịch. Những truyền thống tốt đẹp, cao cả và tình nghĩa son sắt, sâu đậm đó đánh dấu bước phát triển mới của tình đoàn kết liên minh chiến đấu đặc biệt giữa quân đội hai nước Việt Nam – Lào nói chung, Quân khu với các tỉnh Bắc Lào nói riêng, tạo tiền đề cho sự phối hợp chiến đấu giữa quân đội và nhân dân hai nước ngày càng chặt chẽ hơn.

Phát huy chiến thắng Thượng Lào – 1953, thực hiện đường lối đối ngoại của hai Đảng, hai Nhà nước Việt Nam – Lào, trong những năm qua, Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu đã lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan, đơn vị phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng Bộ Quốc phòng và các cơ quan, đơn vị có liên quan, hoàn thành tốt nhiệm vụ đối ngoại quân sự – quốc phòng được Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng giao. Đến nay, Bộ Tư lệnh Quân khu đã chỉ đạo 12 đơn vị tổ chức kết nghĩa với 11 đơn vị trên địa bàn các tỉnh Bắc Lào; trong đó tập trung tổ chức tốt các hoạt động ngoại giao nhân dân, thiết lập chế độ hợp tác, tổ chức tuần tra song phương, giữ gìn an ninh trật tự và an toàn xã hội khu vực biên giới; góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa; xây dựng tuyến biên giới hòa bình, hữu nghị, ổn định và phát triển.

Bộ Tư lệnh Quân khu và các đơn vị Quân đội nhân dân Lào ký kết biên bản ghi nhớ tại Hội nghị liên tịch. (Ảnh: TRƯỜNG DŨNG)

Bộ CHQS các tỉnh đã chủ động, tích cực tham mưu, đề xuất với Tỉnh ủy, UBND tỉnh tạo điều kiện mọi mặt để nâng chỉ tiêu đào tạo con em nhân dân Lào bằng nguồn ngân sách địa phương. Tỉnh ủy – UBND các tỉnh Bắc Lào tổ chức nhiều đoàn cán bộ sang thăm quan, học tập các mô hình phát triển kinh tế tại Sơn La, Phú Thọ, Vĩnh Phúc.

Từ năm 2015 đến nay, các đơn vị trong Quân khu đã mở 23 lớp tập huấn, bồi dưỡng cho 725 lượt cán bộ, nhân viên chuyên môn thuộc các đơn vị Bắc Lào. Sư đoàn 2, Sư đoàn 3 của Bạn cũng mở 3 lớp đào tạo, bồi dưỡng tiếng Lào cho 75 cán bộ thuộc Sư đoàn 316 và Trung đoàn 82.

Bên cạnh đó, Quân khu triển khai nhiều hoạt động hợp tác giúp Bạn đầu tư xây dựng các công trình điện, đường, trường, trạm, xây dựng các trung tâm khuyến nông…, tổ chức các hoạt động khám, chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí. Đặc biệt  đã xây tặng nhiều công trình, nhà tình nghĩa, kho vũ khí, bệnh xá cho các đơn vị và gia đình chính sách thuộc các tỉnh Bắc Lào, trị giá 15,471 tỷ VNĐ; tổ chức khám, điều trị, cấp thuốc miễn phí cho 15.811 lượt người dân nước Bạn, với tổng số tiền là 1,8 tỷ VNĐ; hỗ trợ trang thiết bị, vật tư y tế phòng, chống dịch Covid-19, trị giá 4,75 tỷ VNĐ.

Trân trọng và cảm nhận sâu sắc tình cảm của Đảng, Nhà nước và bộ đội Quân tình nguyện Việt Nam, trong suốt những năm qua, Đảng, Chính phủ và Nhân dân Lào đã dành tình cảm đặc biệt và sự giúp đỡ chí nghĩa, chí tình cung cấp thông tin, dẫn đường, cùng tìm kiếm, quy tập, cất bốc gần 2.000 hài cốt Liệt sỹ Quân tình nguyện Việt Nam về nước.

Những kết quả trong thực hiện nhiệm vụ, nghĩa vụ Quốc tế của Lực lượng vũ trang Quân khu với các tỉnh Bắc Lào trong những năm qua đã góp phần thực hiện trọn vẹn lời dạy của Bác Hồ kính yêu: “Việt – Lào hai nước chúng ta, tình sâu hơn nước Hồng Hà – Cửu Long” và Chủ tịch Xu-pha Nu-vông khẳng định: “Mối tình Lào – Việt là mối tình thuỷ chung, trong sáng, cao hơn núi, dài hơn sông, rộng hơn biển cả, đẹp hơn trăng rằm và ngát thơm hơn bất cứ đoá hoa nào thơm nhất”.

Đoàn đại biểu các đơn vị Bắc Lào tham quan tại Bảo tàng Quân khu. (Ảnh: TRƯỜNG DŨNG)

Để tiếp tục phát huy tinh thần chiến thắng chiến dịch Thượng Lào 1953, thời gian tới Quân khu tiếp tục chủ động phối hợp với các tỉnh Bắc Lào thực hiện tốt hơn nữa một số nội dung chủ yếu sau:

Một là, tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm Nghị quyết Trung ương 8 (khóa IX và khóa XI) “Về chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”, Nghị quyết 806-NQ/QUTƯ của Quân ủy Trung ương về “Hội nhập quốc tế và đối ngoại về quốc phòng đến năm 2020 và những năm tiếp theo”; triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án “Hội nhập quốc tế về quốc phòng đến năm 2020, tầm nhìn năm 2030”. Chủ động phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với các cấp, các ngành địa phương Bạn, dự báo, đánh giá đúng tình hình, kịp thời tham mưu cho Đảng, Nhà nước và Quân đội ban hành những chủ trương, chính sách về công tác đối ngoại quân sự – quốc phòng.

Hai là, thường xuyên tuyên truyền mối quan hệ hữu nghị, đoàn kết đặc biệt, hợp tác toàn diện, được các thế hệ lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, quân đội và nhân dân hai nước dày công vun đắp. Từ đó, xác định trách nhiệm cho quân đội và Nhân dân hai nước giữ gìn và phát triển mối quan hệ đó ngày càng sâu sắc, trên cơ sở tự nguyện, tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ; tôn trọng các quyền tự do, dân chủ, phong tục tập quán của Nhân dân hai nước Việt Nam – Lào anh em.

Ba là, phát huy sức mạnh tổng hợp của tất cả các cấp, các ngành, tạo quan hệ hợp tác hữu nghị toàn diện với Bạn trên cơ sở phát huy tiềm năng thế mạnh của mỗi nước.

Bốn là, tiếp tục đẩy mạnh hợp tác về giáo dục – đào tạo, phát triển nguồn nhân lực; tiếp nhận đào tạo dài hạn cho cán bộ, chiến sĩ, con em cán bộ cao cấp của các đơn vị Bắc Lào tại các trường đại học, cao đẳng, trung cấp và học nghề tại các tỉnh trên địa bàn Quân khu; bồi dưỡng, tập huấn ngắn hạn cho cán bộ, nhân viên chuyên môn thuộc các đơn vị của Bạn.

Năm là, đẩy mạnh các hoạt động giao lưu, kết nghĩa; hợp tác giúp Bạn trong xây dựng khu vực phòng thủ hướng Tây và Bắc Lào; củng cố, xây dựng cơ sở chính trị tại khu vực biên giới dưới hình thức xây dựng “cụm bản phát triển toàn diện”. Thực hiện tốt việc duy tu, sửa chữa và nâng cấp các hạng mục công trình hạ tầng thiết yếu tại các cụm bản đã hoàn thành và tham gia thực hiện tốt Đề án Hợp tác xây dựng cụm bản giai đoạn 2021-2025 khi được Bộ Quốc phòng giao.

Trung tướng PHẠM ĐỨC DUYÊN, Chính ủy Quân khu