QK2 – Ngay sau Cách mạng Tháng Tám thành công, để bảo vệ thành quả cách mạng, Trung ương Đảng, Chính phủ và Bộ Tổng Tư lệnh chủ trương thành lập các đơn vị chủ lực. Theo đó, đúng ngày 22 tháng 12 năm 1945, tại bản Nà Si, xã Hát Lót, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La, Trung đoàn Sơn La (nay là Trung đoàn 148) được thành lập. Khi mới ra đời, Trung đoàn bao gồm những thanh niên, con em các dân tộc trong Đội Tự vệ Cứu quốc của Sơn La đã từng tham gia khởi nghĩa cướp chính quyền cùng với các trung đội và đại đội trong phong trào “Tây Tiến” tập hợp lại thành Chi đội 3, còn gọi là Chi đội 3 Sơn La sau đổi tên thành Trung đoàn 39, đến giữa năm 1946 đổi tên thành Trung đoàn 97 Sơn La, đến tháng 1 năm 1948 đổi tên thành Trung đoàn 148 cho đến ngày nay.

Sự ra đời của Trung đoàn 148 vừa đáp ứng yêu cầu của cuộc kháng chiến, vừa đánh dấu bước phát triển mới về quy mô và trưởng thành của các LLVT nhân dân, đặc biệt là vùng Tây Bắc lúc bấy giờ.

Sau khi thành lập, vượt qua bao gian lao thử thách, quân số ít, vũ khí trang bị thô sơ và thiếu, lại ở vùng khí hậu, thiên nhiên khắc nghiệt, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn đã một lòng trung thành với sự nghiệp cách mạng; đoàn kết, gắn bó máu thịt với đồng bào; chiến đấu dũng cảm, ngoan cường, ngăn chặn, làm chậm bước tiến của quân xâm lược ở vùng Tây Bắc.

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, Trung đoàn đã tích cực tham gia xây dựng hậu phương căn cứ địa, tham gia các đợt hoạt động và các chiến dịch trong Thu – Đông 1947-1948, Đông – Xuân 1948-1949, Lê Hồng Phong 1950 cùng các chiến dịch Lý Thường Kiệt, Tây Bắc, Thượng Lào, Điện Biên Phủ…

Với những chiến công vang dội, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn vinh dự được Bác Hồ kính yêu tặng lá cờ mang dòng chữ “Trung đoàn Sơn La anh dũng”. Tình cảm, niềm tin và sự quan tâm của Người đã trở thành động lực tinh thần to lớn, tiếp thêm sức mạnh để cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn vượt qua mọi khó khăn gian khổ, kiên trì, bền bỉ, quyết tâm hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ.

Sau chiến thắng Điện Biên Phủ, Trung đoàn được lệnh hành quân trở lại Tây Bắc làm nhiệm vụ, vừa tiễu phỉ vừa xây dựng chính quyền nhân dân, tham gia xây dựng kinh tế, góp phần tích cực làm thay đổi bộ mặt của miền Tây Bắc.

Từ tháng 11 năm 1965 đến đầu năm 1973, Trung đoàn vinh dự làm nhiệm vụ Quốc tế trên đất Bạn Lào, tham gia 10 chiến dịch lớn và 5 đợt hoạt động với 281 trận đánh, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng vĩ đại của nhân dân Lào anh em. Trở về Tổ quốc, Trung đoàn trong đội hình của Sư đoàn 316, cùng với quân, dân cả nước dốc sức dốc lòng giải phóng Miền Nam thống nhất nước nhà. Sau một thời gian huấn luyện, củng cố lực lượng, đầu năm 1975, Trung đoàn hành quân từ Quân khu 4 vào Tây Nguyên, thực hiện nhiệm vụ trên hướng chủ yếu trong trận then chốt Buôn Ma Thuật mở màn Chiến dịch Tây Nguyên. Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, Trung đoàn thực hiện nhiệm vụ chặn đánh địch trên đường số 22 từ Tây Ninh về Sài Gòn, đánh tập kích, đánh lại phản kích của địch tạo điều kiện thuận lợi cho các hướng, các mũi bước tiến công vào sào huyệt ngụy quân, ngụy quyền, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.

Trong cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, với tinh thần “Không có gì quý hơn độc lập tự do”, bằng tất cả sức mạnh truyền thống, Trung đoàn đã góp phần giữ vững chủ quyền từng tấc đất nơi biên cương Tổ quốc.

Những năm gần đây, Trung đoàn bước vào thực hiện nhiệm vụ huấn luyện sẵn sàng chiến đấu và xây dựng đơn vị theo hướng “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”. Trung đoàn liên tục được Bộ Quốc phòng tặng cờ đơn vị huấn luyện giỏi, được Quân khu, Sư đoàn khen thưởng, công nhận là đơn vị dẫn đầu trong phong trào Thi đua Quyết thắng.

Trung đoàn 148 thường xuyên làm tốt công tác giáo dục truyền thống cho cán bộ, chiến sĩ.

Trải qua 75 năm xây dựng, chiến đấu, trưởng thành, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn đã nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng, luôn trung thành tuyệt đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, không quản hy sinh, gian khổ, mưu trí dũng cảm trong chiến đấu, cần cù, sáng tạo trong xây dựng, lập được nhiều chiến công và thành tích xuất sắc, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa và làm tròn nhiệm vụ quốc tế cao cả, viết nên truyền thống “Kiên định – Bền bỉ – Đoàn kết – Anh dũng – Chiến thắng”. Trung đoàn 148 vinh dự được Đảng, Nhà nước hai lần phong tặng Danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân và cùng nhiều phần thưởng cao quý khác; được Nhà nước Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào tặng thưởng hai Huân chương Ít-xa-la. 5 tập thể, 4 cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân. Đồng thời còn có hàng trăm tập thể, cá nhân được tặng thưởng huân, huy chương và huy hiệu các loại. Hơn 30  cán bộ, chiến sĩ của Trung đoàn đã phát triển trở thành những tướng lĩnh giữ nhiều cương vị trọng trách của Đảng, Nhà nước và Quân đội.

Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 148 thi đua huấn luyện giỏi, SSCĐ cao.

Trong niềm vinh dự, tự hào kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống, Trung tá Nguyễn Chí Thanh, Chính ủy Trung đoàn chia sẻ, cán bộ, chiến sĩ luôn trân trọng và phát huy truyền thống, luôn ý thức là chiến sĩ của Trung đoàn 148 hai lần anh hùng, nỗ lực hết mình trong thực hiện nhiệm vụ. Đặc biệt, năm 2020, mặc dù trong điều kiện đại dịch Covid-19 ảnh hưởng lớn đến đời sống và triển khai thực hiện nhiệm vụ, song Đảng ủy, chỉ huy Trung đoàn đã có nhiều biện pháp sáng tạo duy trì, nâng cao chất lượng các mặt công tác, nhất là trong thực hiện nhiệm vụ huấn luyện, diễn tập; xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”; thực hiện có hiệu quả công tác dân vận, tham gia xây dựng nông thôn mới, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của bộ đội… Có thể nói, năm qua, đơn vị đã hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao, được Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu xét tặng danh hiệu “Đơn vị Quyết thắng”.

Hướng về kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống, toàn thể cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 148 tổ chức nhiều hoạt động có ý nghĩa nhằm tôn vinh truyền thống, thiết thực nâng cao đời sống và điều kiện thực hiện nhiệm vụ. Đây là dịp để mỗi cán bộ, chiến sĩ dâng lên niềm tự hào truyền thống, xác định quyết tâm tiếp nối truyền thống, xây dựng Trung đoàn 148 xứng đáng với danh hiệu “Trung đoàn Sơn La anh dũng” mà Bác Hồ đã trao tặng.

Năm 2020, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn vượt lên khó khăn bởi đại dịch, giành nhiều thành tích cao trong tham gia hội thi, hội thao cấp Sư đoàn và Quân khu: Hội thao chiến sĩ mới cấp Sư đoàn giải Nhất toàn đoàn; Hội thi cán bộ giảng dạy chính trị giỏi năm 2020 cấp Sư đoàn đạt 2 giải Nhì, 1 giải Ba và 1 giải KK; Hội thi cán bộ huấn luyện kỹ thuật chiến đấu bộ binh cấp Sư đoàn đạt giải Nhì; Hội thi cán bộ huấn luyện chiến thuật cấp Sư đoàn đạt giải Nhất; Hội thao võ chiến đấu tay không cấp Quân khu đạt giải Nhất toàn đoàn.

Bài, ảnh: NGẦM VĂN ĐOÀN