QK2 – Cách đây 70 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, sự lãnh đạo, chỉ huy tài tình của Tổng Quân ủy và Bộ Tổng Tư lệnh, quân và dân ta đã làm nên Chiến thắng Điện Biên Phủ, góp phần quan trọng kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Đảng bộ, chính quyền, quân và dân các dân tộc tỉnh Điện Biên đã tự hào góp phần xứng đáng cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân cả nước làm nên chiến thắng có ý nghĩa trọng đại trên quê hương.

Ngày 12 tháng 7 năm 1949, Bộ Tư lệnh Liên khu 10 (nay là Bộ Tư lệnh Quân khu 2) quyết định thành lập Ðội Vũ trang tuyên truyền Lai Châu, tiền thân của lực lượng vũ trang (LLVT) tỉnh Ðiện Biên ngày nay. Ra đời trong thời điểm cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của nhân dân ta còn đang gặp nhiều khó khăn, phải đương đầu với muôn vàn gian khổ, LLVT tỉnh đã chủ động khắc phục khó khăn, nhanh chóng ổn định tổ chức biên chế, vừa củng cố, phát triển lực lượng, vừa tham gia chiến đấu và không ngừng trưởng thành về mọi mặt, trở thành lực lượng nòng cốt trong phong trào kháng chiến của nhân dân các dân tộc tỉnh Điện Biên.

Giờ huấn luyện các tư thế vận động trên thao trường của dân quân huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên. Ảnh: DUY TUẤN

Trong Chiến dịch Điện Biên phủ, theo tiếng gọi của Đảng, Bác Hồ “tất cả cho tiền tuyến, tất cả để chiến thắng”, Ban Cán sự Đảng tỉnh Điện Biên đã lãnh đạo nhân dân các dân tộc, LLVT tỉnh tham gia chiến dịch với tinh thần quyết tâm cao nhất. Toàn bộ lực lượng bộ đội, công an, dân quân du kích và hàng chục nghìn dân công hỏa tuyến đã được huy động tham gia chiến đấu và phục vụ chiến đấu. Tuy đời sống còn nhiều khó khăn, nhưng nhân dân tỉnh nói chung, LLVT tỉnh nói riêng đã đóng góp vượt mức các chỉ tiêu về sức người, sức của, góp phần quan trọng vào chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.

Ngay khi kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, tháng 7 năm 1954, Tỉnh đội Điện Biên đã triển khai kế hoạch điều động các đơn vị phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chủ lực của Bộ và các đơn vị khác truy quét các toán phỉ ở các vùng xung yếu Quỳnh Nhai và Sìn Hồ. Từ tháng 7 đến tháng 9 năm 1954, LLVT tỉnh phát hiện và đập tan âm mưu, hoạt động “xưng vua”, “đón vua” ở các xã Háng Lìa, Pa Thơm, Đoàn Kết, Mường Mươn… góp phần ổn định chính trị, củng cố chính quyền địa phương.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quân và dân các dân tộc Điện Biên đã kề vai sát cánh, chung sức chung lòng trên các mặt trận, vừa chiến đấu vừa sản xuất, với khẩu hiệu “Tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, “Tất cả vì miền Nam ruột thịt”. Cán bộ, chiến sĩ LLVT là lực lượng nòng cốt, sẵn sàng xả thân vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân, đã góp phần động viên toàn dân tham gia chiến đấu và phục vụ chiến đấu. Với vũ khí, phương tiện còn thô sơ, quân và dân trong tỉnh đã nắm vững tư tưởng tiến công, dám đánh và biết đánh, góp phần đánh thắng hai cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân của đế quốc Mỹ. Đặc biệt, LLVT tỉnh đã thường xuyên bám địa bàn, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng khác và nhân dân để nắm chắc tình hình, kịp thời phát hiện và phá tan các tổ chức phản động, gián điệp, biệt kích, thổ phỉ.

Đất nước bước vào thời kỳ đổi mới, phát huy tinh thần, khí phách Chiến thắng Điện Biên Phủ, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 2, trực tiếp là Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Điện Biên, LLVT tỉnh đã quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm đổi mới của Đảng về nhiệm vụ quân sự – quốc phòng, xây dựng nền quốc phòng toàn dân gắn với thế trận chiến tranh nhân dân, bảo vệ Tổ quốc; từng bước nâng cao sức mạnh tổng hợp, khả năng sẵn sàng chiến đấu cao, kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế – xã hội với củng cố quốc phòng, an ninh và xây dựng cơ sở chính trị vững mạnh, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới quốc gia, giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.

LLVT tỉnh thường xuyên coi trọng, kết hợp thực hiện có hiệu quả công tác giáo dục chính trị tư tưởng chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với giáo dục truyền thống trong đấu tranh dựng nước và giữ nước cho lực lượng thường trực, dân quân tự vệ, dự bị động viên, bảo đảm cho cán bộ, chiến sĩ luôn quán triệt sâu sắc đường lối, nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ quân sự, quốc phòng; chấp hành nghiêm túc chỉ thị, nghị quyết của Đảng ủy các cấp, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh triển khai tốt công tác giáo dục quốc phòng, an ninh cho mọi đối tượng. Việc xây dựng lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên được coi trọng. Đến năm 2024, lực lượng dân quân tự vệ tỉnh đạt 2,3% tổng dân số, lực lượng dự bị động viên biên chế sắp xếp vào các đơn vị đạt 100% chỉ tiêu; xếp đúng chuyên nghiệp quân sự đạt 64%, gần đúng đạt 12,4%. Tỷ lệ đảng viên trong dân quân tự vệ đạt 26%; trong lực lượng dự bị động viên đạt 16%.

Quán triệt và thực hiện tốt cơ chế Đảng lãnh đạo, chính quyền điều hành, cơ quan quân sự làm tham mưu, phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể thực hiện nhiệm vụ quốc phòng – quân sự địa phương đã ngày càng phát huy hiệu quả, vai trò quản lý Nhà nước về quốc phòng của chính quyền các cấp đã từng bước được nâng lên, sự kết hợp giữa kinh tế với quốc phòng được cụ thể hóa trong quy hoạch, kế hoạch phát triển của tỉnh, góp phần quan trọng tăng cường lực lượng khả năng chiến đấu cho khu vực phòng thủ.

Quán triệt và vận dụng sáng tạo Nghị quyết 02 của Bộ Chính trị về xây dựng khu vực phòng thủ, Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh, huyện vững chắc, tập trung xây dựng tiềm lực chính trị tinh thần, phát triển kinh tế – xã hội gắn với củng cố quốc phòng – an ninh, xây dựng LLVT địa phương vững mạnh toàn diện. Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã lãnh đạo, chỉ đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể xây dựng kế hoạch đảm bảo khu vực phòng thủ, tổ chức các cuộc diễn tập khu vực phòng thủ từ tỉnh đến các huyện thị, thành phố đều đạt giỏi, riêng cấp tỉnh đạt xuất sắc. Qua các cuộc diễn tập, trình độ tổ chức, điều hành, khả năng phối hợp, hiệp đồng giữa các lực lượng trong thực hiện các nhiệm vụ quốc phòng, an ninh được nâng cao. Cán bộ, chiến sĩ hành quân dã ngoại, kết hợp làm công tác dân vận, xây dựng cơ sở chính trị vững mạnh ở các xã trọng điểm, vùng sâu, vùng xa giúp nhân dân xóa đói giảm nghèo, định canh định cư, ổn định cuộc sống, đấu tranh chống tuyên truyền đạo trái  pháp luật, góp phần ổn định tình hình ở địa phương.

Xây dựng Đảng bộ Quân sự tỉnh trong sạch vững mạnh là nội dung cơ bản, then chốt nhằm nâng cao sự lãnh đạo của Đảng đối với LLVT. Đảng bộ Quân sự tỉnh đã tập trung mọi mặt để nâng cao sức chiến đấu, năng lực lãnh đạo của các tổ chức cơ sở Đảng trong Đảng bộ. Thường xuyên bồi dưỡng kiện toàn cấp ủy các cấp, giữ vững nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, nêu cao đấu tranh tự phê bình và phê bình. Kết hợp xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh với xây dựng cơ quan đơn vị vững mạnh toàn diện, “Mẫu mực, tiêu biểu”, gắn xây dựng đội ngũ cán bộ với rèn luyện đội ngũ đảng viên. Xây dựng nền nếp chính quy, chế độ làm việc của cấp ủy, giải quyết tốt mối quan hệ giữa cấp ủy, chính ủy, chính trị viên với người chỉ huy, đổi mới phương thức lãnh đạo, tác phong công tác sâu sát cơ sở, nâng cao năng lực lãnh đạo của cấp ủy, chi bộ; Đảng bộ Quân sự tỉnh luôn đạt trong sạch vững mạnh.

Quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của LLVT tỉnh, các cấp uỷ đảng luôn chú trọng việc xây dựng phẩm chất đạo đức cho cán bộ, chiến sĩ. Coi trọng công tác tư tưởng, tập trung thực hiện tốt việc giáo dục lý luận, chính trị, trang bị cho cán bộ, chiến sĩ những kiến thức chính trị cơ bản, thế giới quan khoa học, phương pháp luận đúng đắn, nhân sinh quan cộng sản chủ nghĩa, giúp cho cán bộ, chiến sĩ nâng cao giác ngộ chính trị, nhiệt tình cách mạng, tính tích cực chính trị trong thực hiện chức trách nhiệm vụ. Đặc biệt, LLVT tỉnh đã tích cực tham gia xây dựng cơ sở chính trị địa phương, chủ động giúp nhân dân phát triển kinh tế, nâng cao đời sống, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân; tích cực tham gia các phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, “Xóa đói, giảm nghèo”, chính sách hậu phương Quân đội và cùng nhân dân phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ, cháy rừng…

Phát huy truyền thống Điện Biên Phủ anh hùng và những thành tích đã đạt được, để mãi mãi xứng đáng với truyền thống vẻ vang và lòng tin cậy của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân, LLVT tỉnh nguyện không ngừng phấn đấu thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự – quốc phòng trong giai đoạn mới. Nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, sẵn sàng đập tan mọi âm mưu chống phá của kẻ thù, góp phần cùng Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc giữ vững chủ quyền biên giới quốc gia, xây dựng tỉnh Điện Biên ổn định về chính trị, phát triển về kinh tế – xã hội, vững mạnh về quốc phòng, an ninh, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Trải qua quá trình xây dựng, chiến đấu, trưởng thành, LLVT tỉnh Điện Biên đã được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, 1 Huân chương Sao vàng, 2 Huân chương Hồ Chí Minh, 2 Huân chương Độc lập (hạng Nhất, hạng Nhì), 3 Huân chương Quân công (hạng Nhất, hạng Nhì, hạng Ba), 2 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc (hạng Nhì, hạng Ba); 22 tập thể, 20 cá nhân được tặng Danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; 19 mẹ được phong tặng và truy tặng Danh hiệu Mẹ Việt Nam Anh hùng. Hàng nghìn lượt tập thể và cá nhân được thưởng Huân, Huy chương các loại. 

Đại tá LÊ VĂN SƠN, Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh Điện Biên