QK2 – Con đường cấp phối dẫn chúng tôi đến bản Cấp Phúng, xã Lùng Vai, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai. Yên bình là cảm nhận đầu tiên, song ít ai biết được, dưới những tán rừng đại ngàn, từng cán bộ, chiến sỹ công binh Sư đoàn 316 đang từng ngày bới từng vạt cỏ, dò tìm từng tấc đất để rà phá bom mìn, vật liệu nổ, trả lại sự bình yên cho đất.

Cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 17, Sư đoàn 316 tham gia rà phá bom mìn, vật liệu nổ.

Thiếu tá Nguyễn Văn Thảo, Tiểu đoàn phó Tiểu đoàn công binh 17 chia sẻ: Khí hậu vùng Tây Bắc rất khắc nghiệt, ngày nóng như rang với gió Lào thổi rát nhưng đêm đến lại sương giăng mù mịt, chênh lệch nhiệt độ rất lớn. Những ngày đầu nhận nhiệm vụ, 56 anh em đều là thanh niên trẻ khỏe song cũng đổ ốm rất nhiều. Địa điểm thực hiện nhiệm vụ chủ yếu là đồi dốc, cây thực bì bao phủ rất dày, rất khó khăn, vất vả.

Được trải nghiệm một ngày là lính rà phá vật cản, chúng tôi mới thấu hiểu hết những khó khăn của các anh. Con đường cấp phối chỉ đi đến chân bản, quãng đường còn lại với đầy đủ trang thiết bị, anh em phải băng qua một quãng rừng dài tới mấy cây số. Những ngày nắng đã vất, những ngày mưa con đường trơn, trượt khiến quãng đường đi càng thêm xa. Trang bị rất nhiều, thay phiên nhau khênh vác song cũng phải nghỉ đến 2 lần mới tới địa điểm rà phá.

Lỉnh kỉnh trên vai các thiết bị rà phá, với chiếc mũ bảo hiểm “đạt chất lượng iso”, Binh nhất Trần Thanh Tùng nở nụ cười tươi, đấy là chúng em nói với nhau thế thôi, điều quan trọng nhất là phải tuân thủ nghiêm ngặt quy tắc an toàn, không được vội vàng hấp tấp, đi vào đường nào, khi ra phải đi đúng đường đó, người sau đi đúng vết chân người trước. Thì ra là vậy, đâu chỉ có sự khó khăn vì đường xa, với mỗi người lính trẻ vài ba cây số ở đơn vị hành quân chỉ phút chốc là xong, nhưng với đặc thù phá vật cản, việc đi đúng đường, đi chậm cũng là một nguyên tắc.

Thực hiện nhiệm vụ đã vất vả nguy hiểm, song điều kiện ăn ở của anh em cũng thật “khiêm tốn”. Thiếu tá Nguyễn Văn Thảo chia sẻ thêm, may mắn năm nay có 1 nhà dân không có người ở, lại khá gần địa điểm thực hiện nhiệm vụ nên anh em có nhà khang trang để ở, không phải ở lán như nhiều lần trước. Thế là tốt lắm rồi anh ạ, với bộ đội công binh chúng em, cách khắc phục khó khăn chỉ có thế là vượt qua nó.

Tại hiện trường nơi Ðội dò tìm vật cản đang triển khai công việc, giữa bốn bề bạt ngàn núi đồi, cán bộ, chiến sỹ miệt mài làm việc, người thì cầm máy, dò mìn, người thì đào đất, người khác thì phát dọn cây cối, dọn mặt bằng… thực hiện công việc một cách cẩn trọng. Dừng tay xẻng đào đất, gạt vội những giọt mồ hôi trên gương mặt xạm nắng, Trung sỹ Hoàng Văn Máy bộc bạch: "Dò gỡ bom, mìn, vật nổ vất vả và nguy hiểm. Ðể bảo đảm an toàn, khi máy dò phát hiện tín hiệu, bộ đội phải cắm tiêu chính giữa, sau đó anh em đào xung quanh. Quá trình đào phải dùng tay kết hợp với xẻng, thực hiện nhẹ nhàng, thận trọng, nếu để xảy ra sai sót là phải trả giá bằng xương máu, tính mạng".

Theo chân các chiến sỹ rà phá vật cản, quan sát các anh, chúng tôi mới thấu hiểu sự nguy hiểm trong từng động tác. Bom, mìn, vật nổ còn sót lại gồm nhiều chủng loại, qua nhiều năm bị vùi sâu trong lòng đất, chúng đã bị phong hóa do môi trường nên luôn ở trạng thái mở (chờ nổ), khi dò tìm, lấy lên, vận chuyển đưa về nơi tập kết để hủy nổ rất khó khăn và nguy hiểm. Vì thế đã có cán bộ, chiến sĩ khi nhận nhiệm vụ còn băn khoăn, trăn trở. Do vậy, để hoàn thành nhiệm vụ được giao, đơn vị làm tốt công tác giáo dục, quán triệt cho anh em hiểu rõ những thuận lợi, khó khăn, vinh dự, trách nhiệm và ý nghĩa xã hội nhân văn sâu sắc của công việc dò gỡ bom, mìn. Với phương châm "An toàn là mệnh lệnh, là mục tiêu số một", đơn vị tập trung huấn luyện, bồi dưỡng cho anh em trong đội sử dụng thành thạo các phương tiện, trang bị kỹ thuật và kinh nghiệm trong dò gỡ, vận chuyển bom, mìn… giúp anh em bình tĩnh, tự tin, thực hiện đúng quy trình kỹ thuật, quy tắc dò tìm và an toàn.

Không chỉ làm nhiệm vụ tại Lùng Vai, bước chân những chiến sỹ công binh Sư đoàn 316 đã dọc dài khắp các tỉnh biên giới phía Bắc của Tổ quốc. Có cơ hội đi qua mảnh đất mình đã từng đổ mồ hôi san gạt rà phá là những công trình, những vạt đồi được nhân dân tái sản xuất; nhiều nhà máy, các công trình an sinh xã hội được xây dựng, đời sống nhân dân vùng cao vơi bớt khó khăn phần nào. Đó là điều chúng tôi vui nhất, Thiếu tá Thảo bộc bạch.

Bận rộn với công việc, xong ông Sùng Seo Sài trưởng bản Cấp Phúng tiếp chúng tôi bằng ánh mắt thật vui tươi, phấn khởi, anh xã đội trưởng Hoàng Văn Ngan vừa tiếp nước vừa là người phiên dịch, anh bảo: Ông Sài nói đã nhiều lần xã định làm công trình nước sạch cho người dân ở đây vì có địa hình cao, lại có mạch nước ngầm, song lắm mìn và các loại vật liệu nổ sót lại quá thành ra nhân dân vẫn còn vất vả. May mà bộ đội Sư đoàn 316 về lần này, chắc sau đợt này đời sống nhân dân sẽ đỡ vất vả hơn.  

Được biết, từ đầu năm đến nay, đội đã tiến hành hủy hơn 1.300 các loại đạn cối, pháo, mìn bộ binh, lựu đạn và đạn M79 mang lại bình yên cho hàng trăm ha đất canh tác  được cấp ủy, chính quyền địa phương đánh giá, ghi nhận, nhân dân hết lòng cảm phục.

Bài, ảnh: ĐỨC LƯU