Nhớ món cọ om của mẹ
QK2 – Cây cọ có ở nhiều nơi nhưng có lẽ không đâu nhiều bằng vùng trung du Phú Thọ. Cũng chính vì thế mà nhiều món ăn từ cọ được người dân chế biến, trở thành món ăn tuy dân dã nhưng đậm đà tình người, khiến những ai từng thưởng thức sẽ nhớ mãi không quên.
Nhiều năm đã trôi qua, nhưng tôi vẫn nhớ, vào những dịp cuối năm là mùa quả cọ, mẹ thường hái chúng ở đồi sau nhà về chế biến thành những món ăn cho cả gia đình. Mẹ rất khéo tay từ xôi cọ cho đến món cọ om, cọ kho với cá, với thịt, qua bàn tay mẹ đều hấp dẫn lạ thường. Tôi thích nhất là món cọ om của mẹ. Mẹ bảo, muốn làm cọ om phải chọn những quả chín già, vỏ bóng, đem rửa sạch rồi om. Mẹ không đưa quả cọ vào nồi nước lạnh từ đầu mà đun cho nước sôi liu riu 70-80 độ C mới cho cọ vào, đảo nhẹ cho cọ chìm xuống, giữ nhiệt độ khoảng 80-85 độ C. Cứ như vậy đun đến khi nào dầu quả cọ thôi ra, nổi váng lên mặt nước, bám vào thành nồi nghĩa là quả cọ đã chín. Quả cọ om bên ngoài đen bóng nhưng bên trong vàng ươm như mật, có mùi thơm là lạ như của mùi đất sét vùng trung du, mới ăn thấy hơi ngai ngái, nhưng ăn đến quả thứ ba, thứ tư sẽ thấy vị bùi bùi, beo béo, thơm thơm. Cọ om có thể chấm với nước mắm, bột canh hoặc muối vừng đều được, tùy sở thích của mỗi người. Theo kinh nghiệm om cọ của mẹ, nếu đun lửa nhỏ quá thì sẽ không đủ chín mà đun lửa to nước sôi mạnh quả cọ sẽ bị cứng. Quả cọ cũng được lấy từ những cây chưa bao giờ chặt lá, vì những cây đã bị chặt lá bao giờ hạt cũng to, ăn có vị chát, mất đi vị bùi béo đặc trưng.
Chính từ những món ăn dân dã này của mẹ đã nuôi 4 anh em chúng tôi khôn lớn trưởng thành. Ngày tôi nhập ngũ mẹ còn bùi ngùi dặn, con cố gắng hoàn thành nhiệm vụ, về phép vào dịp cuối năm mẹ sẽ om cọ cho mà ăn. Lúc ấy tôi phải ngoảnh mặt đi vì thấy khóe mắt cay cay…
ĐÀO DUY TUẤN
Quân khu 1
