Nghi binh, lừa địch trong chiến thắng Sông Lô – Thu Đông 1947
Bước vào Thu Đông 1947, trong khi giặc Pháp ráo riết chuẩn bị tấn công Việt Bắc. Về phía ta, ở Sông Lô (Vĩnh Phúc), nhân dân ta thực hiện vườn không nhà trống, người già trẻ con, lương thực đồ dùng đều được sơ tán vào rừng sâu.
Ngày 4-10-1947, một cuộc họp Khu uỷ Khu 10 (nay là Quân khu 2) tại Phan Lương đã quyết định những biện pháp cấp thiết cho cuộc chiến đấu trên mặt trận sông Lô. Hơn 2 trung đoàn bộ binh của Khu 10 được điều về bố trí rải rác từ Lập Thạch, Phù Ninh, Đoan Hùng lên Chiêm Hóa – Tuyên Quang; 3 trung đội pháo binh bố trí cơ động ở 3 khu vực Phan Lương, Đoan Hùng và Bình Ca. Bên cạnh bộ đội chính quy còn có lực lượng dân quân du kích phối thuộc.
Bộ đội ta nạp đạn pháo 75mm. Ảnh TL
Sáng 11-10-1947, 4 tàu chiến và 3 ca-nô chở tiểu đoàn thứ nhất và một số đơn vị phối thuộc của binh đoàn Com-muy-nan do quân tư Lơ-dôt chỉ huy xuất phát từ Việt Trì kéo lên Sông Lô và có 3 khu trục và 1 thủy phi cơ hộ tống. Giặc tới Đoan Hùng pháo của ta bắn ngay, bộ đội và du kích ta vừa đánh địch vừa cầm cự vừa chôn giấu pháo.
Ngày 23-10, địch cho 2 tầu LCM trọng tải 500 tấn chở quân và hàng lên tiếp viện. Trung đội pháo binh 175 được lệnh đón đánh địch. Lần này ta chuẩn bị trận địa theo một chiến thuật mới: Pháo đặt gần bắn thẳng, 2 khẩu 25 ly và 75 ly đặt dưới rặng tre làng Khoan Bộ bên mép nước. Du kích dùng 2 cây chuối sơn đen lập một trận địa giả ở quả đồi phía sau để lừa địch. Đến chiều cùng ngày, tàu giặc tới Khoan Bộ; thấy có khói, máy bay trút bom xuống trận địa giả. Đợi tàu địch đến ngang tầm súng, pháo ta gầm lên, chốc lát cả 2 tầu địch bị hất sạt tầng trên. Xác lính, đồ hộp, súng đạn văng tung tóe xuống sông. Giặc hoảng sợ quay mũi tàu ghé vào làng An Đạo đổ bộ. Quân ta dùng pháo đặt gần bắn thẳng, đồng thời làm nhiệm vụ nghi binh 2 bên sông, đốt ống nứa tươi cho nổ và đốt pháo cối trong thùng sắt tây để trợ oai.
Qua mấy trận đòn khủng khiếp, ta dự đoán quân địch sẽ bỏ chạy về Tuyên Quang nên đã xây dựng trận địa để chặn đánh giặc. Bị ta chặn đánh, quân giặc hoang mang đến cực độ, tập hợp quân số về thị xã Tuyên Quang, đêm 21-11 bí mật rút xuôi theo 2 đường: đường thủy là sông Lô và đường bộ là đường Bình Ca, Sơn Dương về Lập Thạch. Toán quân đi đường bộ bị phục kích 2 trận, chết gần 100 tên; toán quân thủy đi đến Lã Hoàng, chiếc tàu quan trọng nhất bị trúng thủy lôi, gần 100 lính và toàn bộ ban tham mưu, nhân viên kỹ thuật bị tiêu diệt.
Tổng kết chiến dịch Sông Lô, quân Pháp bị diệt 900 tên, bị bắt sống 290 tên. 6 chiếc tàu chiến và ca-nô bị bắn chìm. Bộ đội ta thu được rất nhiều chiến lợi phẩm gồm súng đạn các cỡ, mìn, lựu đạn và quân trang quân dụng.
BÙI THỦY (tổng hợp)
Quân khu 1
