QK2 – Việt Nam và Lào là hai quốc gia láng giềng gần gũi. Nhân dân hai nước vốn có mối quan hệ truyền thống, thuỷ chung, gắn bó lâu đời. Mối tình ấy được nhân lên bội phần kể từ khi có Đảng Cộng sản Đông Dương, sau này là Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Nhân dân cách mạng Lào lãnh đạo.

Hội đàm giữa Đoàn đại biểu cấp cao tỉnh U Đôm Xay, nước Cộng hòa DCND Lào và Đoàn đại biểu cấp cao Bộ Tư lệnh Quân khu 2, Quân đội nhân dân Việt Nam (tháng 01 năm 2017).

Ngày 5-9-1962, hai nước Việt Nam và Lào chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao. Ðây là dấu mốc rất quan trọng khẳng định sự gắn bó vận mệnh của hai dân tộc cùng đoàn kết đấu tranh chống kẻ thù chung của hai dân tộc. Đây cũng là thắng lợi quan trọng cả về chính trị, quân sự, ngoại giao của cách mạng hai nước. Tiếp đó, ngày 18-7-1977, hai nước ký kết Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác. Hiệp ước nhấn mạnh “Mối quan hệ đặc biệt Việt Nam – Lào, tình đoàn kết chiến đấu và tình hữu nghị không gì lay chuyển được giữa nhân dân Việt Nam và nhân dân Lào, tình đồng chí vĩ đại giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Nhân dân cách mạng Lào được tôi luyện trong mấy chục năm đồng cam cộng khổ, cùng chiến đấu, cùng chiến thắng kẻ thù xâm lược, cùng hợp tác và giúp đỡ nhau xây dựng đất nước là một truyền thống quý báu, một sức mạnh vô địch của hai dân tộc, hai Đảng…”. Hiệp ước ấy trở thành cơ sở chính trị, pháp lý quan trọng để củng cố và phát triển quan hệ giữa hai nước.

Tư lệnh Quân khu Phùng Sĩ Tấn và Phó Tư lệnh Quân khu Hoàng Ngọc Dũng thăm, chúc tết cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 2 Quân đội nhân dân Lào.

Theo suốt chiều dài lịch sử, mối quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước ngày càng đi vào chiều sâu, thiết thực và hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực, với nhiều hình thức hợp tác phong phú, đa dạng trên các kênh Đảng, Nhà nước và nhân dân; giữa các ngành và các địa phương. Quan hệ chính trị; hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư; hợp tác quốc phòng – an ninh và đối ngoại; hợp tác văn hoá, giáo dục – đào tạo, y tế, khoa học – kỹ thuật.

Đồng chí Thiếu tướng Trịnh Văn Quyết, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Quân khu và Đoàn cán bộ cấp cao Bộ Tư lệnh Quân khu thăm và làm việc tại Sư đoàn 3, Quân đội nhân dân Lào (tháng 4 năm 2017).

Đối với Quân khu 2, suốt chiều dài lịch sử truyền thống hơn 70 năm qua, LLVT Quân khu luôn kề vai sát cánh chiến đấu, công tác cùng quân – dân Lào, bằng tình cảm “hạt gạo cắn đôi”, “hạt muối sẻ nửa”. Thực hiện chủ trương của Đảng, Chính phủ ta về tăng cường giúp đỡ cách mạng Lào, chuẩn bị các tiền đề để xây dựng căn cứ địa cách mạng, tiến tới xây dựng Quân đội cách mạng Lào, ngày 20-5-1948, Ban Xung phong Bắc Lào được thành lập, với nhiệm vụ là xây dựng cơ sở cách mạng ở vùng Bắc Lào. Cuối năm 1949, Việt Nam và Lào thành lập Trường Bắc Lào. Để phá vỡ phòng tuyến Sông Mã, mở thông cửa biên giới, tháng 11-1949 liên quân Lào – Việt đã mở Chiến dịch Sông Mã. Cùng với đó, các đơn vị thuộc Quân khu 2 như Trung đoàn 148, Tiểu đoàn 910… đã kề vai, sát cánh với quân, dân Lào chiến đấu, giúp cách mạng Lào liên tiếp giành những thắng lợi to lớn. Chiến dịch Thượng Lào 1953 là một trong những chiến công tiêu biểu của LLVT Quân khu, là biểu tượng cao đẹp của tình đoàn kết chiến đấu giữa quân đội và nhân dân hai nước Việt – Lào.

Đồng chí Thiếu tướng Hoàng Ngọc Dũng, Phó Tư lệnh Quân khu 2 và Đại tá Tiền Xẻng Đao, Sư đoàn trưởng Chính trị Sư đoàn 2, Quân đội nhân dân Lào ký kết văn bản ghi nhớ tại Hội nghị liên tịch giữa Bộ Tư lệnh Quân khu 2 và các đơn vị LLVT Bắc Lào (tháng 7 năm 2017).

Suốt những năm tháng của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, nhiều chuyên gia quân sự, quân tình nguyện Việt Nam, đội công tác cơ sở, các đơn vị chủ lực, bộ đội địa phương đã có mặt chiến đấu trên đất Lào hàng chục năm. Những địa danh như Nậm bạc, Pa Thí, Tông Sơ, Luông Phra-băng, Cánh đồng Chum – Xiêng Khoảng… cùng với những chiến công trên đất Lào đã trở thành một phần lịch sử rất đỗi tự hào của LLVT Quân khu 2.

Như một điểm hẹn lịch sử, trên địa bàn Quân khu 2 còn có nhiều địa danh, chứng tích của tình hữu nghị đặc biệt Việt Lào, trong đó phải kể đến Đền Chu Hưng, xã Ấm Hạ, huyện Hạ Hòa, Phú Thọ. Đền Chu Hưng có giá trị lịch sử thời kỳ Hùng Vương, gắn với nhiều sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước. Tháng 1-1946, Bộ chỉ huy kháng chiến tối cao Lào – Bắc đã cử đồng chí Cayxỏn Phômvihản sang nghiên cứu đường lối cách mạng và kinh nghiệm xây dựng LLVT của Việt Nam. Ngày 16-4-1949, đội vũ trang đầu tiên của Lào được thành lập gồm 14 người gọi là Đội vũ trang Lát-xa-vông, làm nhiệm vụ quân sự và học tập về tình hình cách mạng Lào tại Đền Chu Hưng. Đây là tiền thân của Quân đội nhân dân cách mạng Lào ngày nay.

Cắt băng khánh thành giai đoạn 2 Dự án “Thao trường huấn luyện tổng hợp Sư đoàn bộ binh 3, Quân đội nhân dân Lào” do Bộ Quốc phòng Việt Nam tặng, Công ty HTQT 705 thi công.

Kế tục sự nghiệp quốc tế cao cả của cha ông, LLVT Quân khu ngày nay cùng với nhân dân các địa phương trên địa bàn Quân khu luôn đoàn kết, phối hợp chặt chẽ với chính quyền nhân dân, các đơn vị Quân đội nhân dân Lào trong thực hiện nhiệm vụ. Nhiều hoạt động phối hợp kết nghĩa giữa tỉnh với tỉnh, sư đoàn với sư đoàn, Bộ CHQS tỉnh với Bộ CHQS tỉnh của Quân khu và các tỉnh Bắc Lào được duy trì, củng cố. Những năm gần đây, các cơ quan, đơn vị thuộc Quân khu đã hoàn thành nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, nhân viên chuyên môn của Quân đội Lào. Đoàn Văn công Quân khu 2 hằng năm đều thực hiện nhiệm vụ vẻ vang, cử đoàn công tác sang biểu diễn phục vụ quân – dân Lào. Công ty Hợp tác quốc tế 705 nhiều năm phối hợp chặt chẽ với cấp uỷ, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể, nhất là LLVT, các đoàn kinh tế – xã hội của Lào trong việc tham mưu, tham gia xây dựng cơ sở chính trị địa phương tại 5 cụm bản: Pha Thí, Che Phai, Mường Pợ (tỉnh Hủa Phăn), Na Luổng (tỉnh Luông Pha Băng) và Pà Lăn (tỉnh Phông Xa Lỳ). Từ chỗ là những địa bàn trọng điểm đặc biệt khó khăn, phức tạp về nhiều mặt, thông qua hoạt động xây dựng cơ sở chính trị đến nay các địa phương trong vùng dự án được củng cố.

Lãnh đạo Công ty HTQT 705 và tỉnh Luông Pha Băng ký kết, bàn giao các hạng mục Dự án. 

Những kết quả trên là biểu hiện sinh động trong thực hiện lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Giúp bạn là tự giúp mình” và Chủ tịch Cayxỏn Phômvihản phát biểu năm 1965: “Bất kể trong hoàn cảnh nào, ở đâu, hai dân tộc anh em Lào – Việt Nam chúng ta luôn luôn sống chết có nhau, cùng nhau làm cách mạng… Hai anh em chúng ta đồng cam cộng khổ, bát cơm chia đôi, cọng rau bẻ nửa, sướng khổ có nhau, quan hệ giữa hai dân tộc là quan hệ đặc biệt”.

ĐỨC ĐÀO