QK2 – Yên Bái là tỉnh có địa hình phức tạp, hiểm trở, rừng núi chiếm 70% diện tích tự nhiên, chủ yếu là đồi, núi cao, độ dốc lớn, nhiều khe suối; tình hình thời tiết, khí hậu, thủy văn diễn biến phức tạp; các hiện tượng cực đoan như: Rét đậm, rét hại, lốc xoáy, lũ ống, lũ quét diễn ra không theo quy luật gây thiệt hại nặng nề về người, tài sản của nhân dân và ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh. Với ý thức chính trị và tinh thần quyết tâm cao “vì nhân dân phục vụ”, LLVT tỉnh Yên Bái luôn thể hiện rõ vai trò là lực lượng xung kích, nòng cốt, chỗ dựa tin cậy của cấp ủy, chính quyền và nhân dân trên địa bàn trong ứng phó với thiên tai, tìm kiếm cứu nạn và giúp đỡ nhân dân ổn định đời sống.

Đại tá Lê Văn Trung, Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh tặng quà hỗ trợ học sinh vùng lũ xã tại An Lương, huyện Văn Chấn.  Ảnh: THANH NĂM

Những năm gần đây, do tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu, tình hình thiên tai, sự cố trên địa bàn cả nước nói chung và Yên Bái nói riêng diễn biến phức tạp, khó lường, theo chiều hướng cực đoan cả về tính chất, quy mô, cường độ, mức độ tàn phá, gây thiệt hại nghiêm trọng về người, tài sản, ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế, xã hội và đời sống của nhân dân. Chỉ tính riêng năm 2018, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra 20 vụ cháy rừng, cháy nổ, rét đậm, rét hại, lũ lụt, sạt lở hàng vạn mét khối đất, đá… làm 22 người chết, mất tích, 25 người bị thương; gần 6.000 ngôi nhà bị hư hỏng, hàng trăm cầu, cống dân sinh, trên 420 tuyến đường giao thông bị hư hỏng; trên 7 nghìn ha lúa, hoa màu, ao hồ, cây công nghiệp và gần 29.000 con gia súc, gia cầm bị cuốn trôi… Tổng thiệt hại trên một nghìn tỷ đồng. Đặc biệt do ảnh hưởng hoàn lưu cơn bão số 3 (tháng 7-2018), mưa lớn trên diện rộng đã gây ngập úng, sạt lở đất, lũ chồng lũ tại các huyện Văn Chấn, Văn Yên, Trấn Yên, Mù Cang Chải và thành phố Yên Bái để lại hậu quả nặng nề cho người dân vùng lũ.

Nhận thức rõ tác hại của thiên tai, bão, lũ, với chức năng, nhiệm vụ được giao, Bộ CHQS tỉnh Yên Bái đã tích cực, chủ động làm tốt công tác tham mưu, phối hợp và triển khai thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng địa phương, trong đó xác định nhiệm vụ phòng, chống, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai, cứu hộ, cứu nạn là “Nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình”. Trên cơ sở Nghị quyết của Đảng ủy Quân khu 2 và  Chương trình hành động của Bộ Tư lệnh Quân khu về “Lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, cứu hộ, cứu nạn đến năm 2020 và những năm tiếp theo”, Bộ CHQS tỉnh đã chủ động phối hợp tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng bản đồ cảnh báo thiên tai, dự kiến các địa bàn, khu vực có nguy cơ cao về lũ ống, lũ quét, sạt lở đất và cháy rừng; thường xuyên điều chỉnh bổ sung hệ thống kế hoạch ứng phó với thiên tai, tìm kiếm cứu nạn. Với phương châm: “Chủ động phòng, chống, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương, hiệu quả, trong đó lấy phòng là chính”, bằng nhiều biện pháp quyết liệt đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trong LLVT tỉnh chủ động phối hợp với các ban, ngành, lực lượng chức năng tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục; phối hợp tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương nâng cao hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm cứu nạn; xây dựng kế hoạch, phương án, chuẩn bị lực lượng, vật chất, phương tiện ở từng địa phương, cơ sở, gắn với xây dựng khu vực phòng thủ. Chỉ đạo làm tốt việc kiện toàn, duy trì nền nếp hoạt động của Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn các cấp; chủ động xây dựng, hoàn thiện hệ thống kế hoạch, phương án phòng, chống thiên tai, cháy nổ, tìm kiếm cứu nạn; đồng thời, chuẩn bị tốt các mặt bảo đảm theo phương châm “4 tại chỗ”, phù hợp với địa hình, địa bàn và từng địa phương.

Trước tính chất ngày càng phức tạp, khó lường của thiên tai, để ứng phó và xử lý kịp thời, có hiệu quả, Bộ CHQS tỉnh Yên Bái đã phát huy nội lực đầu tư thêm trang bị, phương tiện ứng cứu; tổ chức kiện toàn biên chế lực lượng kiêm nhiệm sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ phòng chống giảm nhẹ thiên tai, tìm kiếm cứu nạn ở các cấp; tổ chức hiệp đồng chặt chẽ với các đơn vị Quân đội đứng chân trên địa bàn sẵn sàng huy động lực lượng, phương tiện khi có tình huống xảy ra. Chỉ đạo cơ quan quân sự địa phương tổ chức lực lượng bán chuyên trách, phản ứng nhanh ở các cấp; tăng cường công tác tập huấn cho lực lượng kiêm nhiệm nâng cao trình độ lái xuồng tìm kiếm cứu nạn; huấn luyện, luyện tập cho cán bộ, chiến sĩ về nguyên tắc, phương pháp cứu người bị nạn, cách làm và sử dụng bè mảng, thuyền để cứu nạn, vận chuyển người và di chuyển cơ sở vật chất ra khỏi vùng lũ, khu vực sạt lở, cháy nổ; tham mưu chỉ đạo thành phố Yên Bái và 9 địa phương cấp xã tổ chức diễn tập ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ, cháy rừng, tìm kiếm cứu nạn để rút kinh nghiệm đạt kết quả tốt. Thường xuyên duy trì nghiêm chế độ ứng trực, nhất là trong giai đoạn cao điểm của mùa mưa bão, hanh khô; tăng cường bám địa bàn, phối hợp với cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành địa phương nắm, dự báo tình hình, kiểm tra đê, kè, hồ, đập, sông, suối trọng điểm, các khu vực xung yếu, tiềm ẩn nguy cơ cao về lũ ống, lũ quét, sạt lở đất, cháy rừng; chủ động cảnh báo, phát hiện sớm để tham mưu cho các địa phương kịp thời di dời các hộ dân ra khỏi khu vực có nguy cơ sạt lở, ngập lụt, bố trí tái định cư để ổn định đời sống và hiệp đồng chặt chẽ với lực lượng Công an, Kiểm lâm trên địa bàn, sẵn sàng triển khai lực lượng, phương tiện xử lý, không để bị động bất ngờ, gây hậu quả nghiêm trọng.

Với sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ và tinh thần không quản ngại khó khăn, nguy hiểm, tất cả “vì nhân dân phục vụ”, LLVT tỉnh Yên Bái luôn đi đầu, có mặt sớm nhất ở nơi xảy ra thiên tai, sự cố, thể hiện rõ vai trò là lực lượng xung kích, nòng cốt, chỗ dựa tin cậy của chính quyền và nhân dân trong ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai, cứu hộ, cứu nạn. “Cán bộ, chiến sĩ luôn xác định, giúp dân khắc phục hậu quả mưa lũ không chỉ là nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình, mà còn là Mệnh lệnh từ trái tim người lính”. Trong năm 2018, hơn 2.500 lượt cán bộ, chiến sĩ LLVT tỉnh Yên Bái tham gia trên 16 nghìn ngày công, cùng với gần 80 lượt phương tiện các loại phối hợp với các đơn vị của Quân khu tham gia ứng cứu, khắc phục hậu quả thiên tai, lũ lụt, sạt lở đất, cháy rừng; di dời hàng nghìn hộ dân ra khỏi vùng nguy hiểm; sửa chữa, dọn vệ sinh hơn 4.000 ngôi nhà, 35 trường học và các công trình công cộng; san lấp, sửa chữa trên 200 km đường giao thông; mở đường phá thế cô lập để tiếp cận hiện trường vùng lũ, chuyển hàng cứu trợ nhân dân và tìm kiếm được hàng chục người chết, mất tích; đồng thời tham gia quyên góp, ủng hộ lương thực, thực phẩm, thuốc men và trên 200 triệu đồng chia sẻ những khó khăn, mất mát; tích cực tuyên truyền vận động và kết nối với các nhà hảo tâm ủng hộ người dân vùng lũ và làm nòng cốt tham gia dựng lại nhà cửa khu vực tái định cư, khôi phục sản xuất, giúp đỡ nhân dân sớm ổn định cuộc sống. Hình ảnh cán bộ, chiến sĩ LLVT tỉnh Yên Bái luôn có mặt kịp thời ở những nơi xung yếu nhất, nguy hiểm nhất; dầm mình trong mưa bão, lũ dữ, bất kể ngày đêm để tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn, bảo vệ tính mạng, tài sản và giúp đỡ nhân dân khắc phục hậu quả thiên tai ổn định đời sống đã tô thắm và tỏa sáng phẩm chất, truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ” trong lòng nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái.

Những năm tới, tình hình thiên tai trên địa bàn được dự báo diễn biến phức tạp, khó lường, Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh Yên Bái tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, ban, ngành, lực lượng có liên quan, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương tiếp tục hoàn thiện cơ chế lãnh đạo, điều hành, huy động nguồn lực, cơ chế trao đổi thông tin, quy chế phối hợp trong phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa và chuẩn bị chu đáo về mọi mặt, theo phương châm “4 tại chỗ”. Trong đó, tích cực nghiên cứu, tham mưu cho địa phương xây dựng quy hoạch, kế hoạch, dự án phát triển cơ sở hạ tầng, kinh tế, xã hội gắn với phòng, chống thiên tai, thảm họa, nhất là quy hoạch bố trí lại dân cư, di rời dân ra khỏi các khu vực có nguy cơ cao về lũ ống, lũ quét, sạt lở đất. Chủ động rà soát, bổ sung, hoàn thiện hệ thống kế hoạch, phương án phòng, chống thiên tai, cháy rừng, cứu hộ, cứu nạn và các kế hoạch bảo đảm thông tin liên lạc, hậu cần, kỹ thuật, công tác phối hợp, hiệp đồng sát với tình hình thực tế; tổ chức theo dõi nắm chắc diễn biến của thời tiết, khí tượng, thủy văn, duy trì nghiêm chế độ canh trực ở các cấp, sẵn sàng cơ động, triển khai lực lượng, phương tiện, không để bị động, bất ngờ trước mọi tình huống. Tranh thủ mọi nguồn lực đầu tư mua sắm phương tiện, trang bị, nhất là trang thiết bị chuyên dụng để nâng cao khả năng cơ động, năng lực thực hiện nhiệm vụ ứng phó với thiên tai, tìm kiếm cứu nạn của các đơn vị; tập trung kiện toàn lực lượng kiêm nhiệm, đẩy mạnh xây dựng lực lượng tại chỗ, nòng cốt là lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên, nhất là ở các địa bàn xung yếu, vùng sâu, vùng xa có nguy cơ cao về lũ, lụt, sạt lở đất. Tăng cường huấn luyện, luyện tập, diễn tập ở các cấp; coi trọng huấn luyện chuyên sâu, phổ biến kinh nghiệm, kỹ năng ứng phó với thiên tai, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn cho các lực lượng; tham mưu chỉ đạo các địa phương tổ chức tốt diễn tập phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn gắn với diễn tập khu vực phòng thủ, nhằm nâng cao năng lực tổ chức chỉ huy, trình độ hiệp đồng sử dụng lực lượng, phương tiện trang bị và rèn luyện bản lĩnh, ý chí cho cán bộ, chiến sĩ LLVT tỉnh. Đồng thời, làm tốt công tác thi đua, khen thưởng, bảo đảm chế độ, chính sách, cổ vũ, động viên, nhân rộng các gương tập thể, cá nhân tiêu biểu, hành động dũng cảm trong phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn. Qua đó, tạo thêm động lực, sức mạnh để LLVT tỉnh hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, tô thắm thêm truyền thống “Trung thành, đoàn kết, kiên cường, sáng tạo, chiến thắng” của LLVT tỉnh và xứng đáng với sự yêu mến, tin tưởng của cấp ủy, chính quyền, nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái.

Đại tá LÊ VĂN TRUNG

Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh Yên Bái