Kiên quyết, mưu trí bảo vệ An toàn khu
Qk2 – Thu đông 1947 thực dân Pháp mở cuộc tấn công quy mô lớn lên Việt Bắc hòng tiêu diệt cơ quan đầu não kháng chiến và tiêu diệt quân chủ lực của ta, kết thúc chiến tranh xâm lược, lập lại ách thống trị thực dân. Đối phó với cuộc tiến công của địch, bảo vệ An toàn khu là nhiệm vụ cực kỳ quan trọng, trong đó phải giữ vững cửa ngõ phía Tây. Nhận rõ vị trí chiến lược Bình Ca, Bộ Tổng chỉ huy đã chủ trương “Kiên quyết bảo vệ cửa ngõ phía Tây của Việt Bắc – cũng là An toàn khu”.
Bến Bình Ca hôm nay.
Tiểu đoàn 42 được giao nhiệm vụ trấn giữ bến Bình Ca. Thời kỳ này, mỗi tiểu đội chỉ được trang bị hai đến ba khẩu súng trường, phần lớn sử dụng đại đao, lựu đạn, bom mìn. Tuy vũ khí được trang bị rất thô sơ, nhưng tinh thần và ý chí chiến đấu, chiến thắng của bộ đội rất cao.
Tiểu đoàn 42 giao nhiệm vụ giữ Bình Ca cho Đại đội 4 và đưa Trung đội 12 vào trận, Trung đội 10 làm lực lượng dự bị. Trung đội 12 được tăng cường một số súng trường, lựu đạn và một khẩu Bazôca được xem là thứ vũ khí quý hiếm.
Ngày 8-10-1947, Tiểu đội 3 vào vị trí chiến đấu. Trận địa được bố trí sát chân ngọn núi tả ngạn Sông Lô. Ngọn núi có nhiều cây to, kín đáo, địa hình thuận lợi cho việc quan sát và nhất là cự li bắn gần, vì theo dòng chảy tàu địch phải chạy sát bờ sông. Tổ Bazôca gồm Trung đội trưởng Vũ Phương, Tiểu đội trưởng Trần Chất và ba chiến sĩ. Tổ súng trường gồm Tiểu đội phó Đỗ Văn Kim cùng 6 chiến sĩ. Tiểu đội 1 và Tiểu đội 2 do Đại đội phó Minh Sơn chỉ huy bố trí một trận địa phục kích sát Quốc lộ 37.
Ngày 12-10-1947, từ sáng sớm máy bay địch thám thính dọc Sông Lô hòng phát hiện trận địa của bộ đội ta. Khoảng 16 giờ tàu địch xuất hiện, chiếc đi đầu lọt vào tầm bắn. Tổ Bazôca bắn nhưng cả hai phát không trúng mục tiêu. Tổ súng trường đồng loạt phát hoả hạ gục một số tên trên boong tàu. Địch bắn trả dữ dội làm cây cối gãy ngổn ngang.
Trung đội trưởng Vũ Phương bình tĩnh cho chỉnh lại súng, vừa lúc tốp tầu địch thứ hai chạy vào tầm bắn. Phát đạn thứ ba bắn đúng thân chiếc LCVP. Tàu bốc cháy, nghiêng ngả, cố vọt lên đi khoảng 1 km thì chìm hẳn. Đây là lần đầu tiên bộ binh bắn chìm tàu chiến địch.
Ngày 13-10-1947, quân địch tiến về phía Đa Năng, dùng tốp lính da đen đi trước dò đường. Chờ cho địch đi lọt vào trận địa, bất ngờ bom, mìn, lựu đạn, súng các loại đồng loạt phát nổ. Gần 20 tên chết tại chỗ. Địch cụm lại bắn điên loạn vào trận địa ta. Quân ta vừa bắn vừa hô xung phong. Địch vội vã khênh những tên bị thương xuống tàu tháo chạy.
Hai trận đánh ngày 12 và 13 tháng 10-1947, Tiểu đoàn 42 giữ vững cửa ngõ phía Tây An toàn khu. Vệ quốc quân đánh lui quân địch đổ bộ lên Bình Ca thuộc Tuyên Quang (13-10-1947). Tin chiến thắng Bình Ca được nhanh chóng lan truyền khắp nơi đã làm cho các đơn vị từ chủ lực đến dân quân đều nức lòng.
THU HUYỀN (Tổng hợp)
Quân khu 1
