Sáng 9-9, tại Nhà Quốc hội, đã diễn ra Hội thảo khoa học cấp quốc gia “Bùi Bằng Đoàn với cách mạng Việt Nam” nhân kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Trưởng ban Thường trực Quốc hội Bùi Bằng Đoàn (1889-2019).

Hội thảo do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh chủ trì, phối hợp với Văn phòng Quốc hội và Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức. Dự hội thảo có nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An; đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Bí thư Trung ương Đảng, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Đại tướng Đỗ Bá Tỵ, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ tịch Quốc hội.

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng phát biểu đề dẫn tại hội thảo. Ảnh: TG.

Qua tham luận của các đồng chí lãnh đạo, các nhà khoa học đến từ nhiều cơ quan khác nhau ở Trung ương và địa phương, các tham luận khoa học tại hội thảo tập trung làm sáng tỏ những vấn đề chủ yếu sau:

Thứ nhất, phân tích, luận giải những nhân tố ảnh h­ưởng của gia đình, quê hương Hà Nội – vùng đất giàu truyền thống văn hóa và lịch sử, địa linh nhân kiệt, nơi hội tụ khí thiêng sông núi đối với sự hình thành nhân cách của nhà chí sĩ yêu nước Bùi Bằng Đoàn.

Thứ hai, phân tích, luận giải về những mốc son trong cuộc đời và sự nghiệp của cụ Bùi Bằng Đoàn. Đó trước hết là sự nghiệp của vị quan thanh liêm, chính trực, hết lòng vì dân; là những cống hiến to lớn trong hoạt động thanh tra, trong cải cách tư pháp, góp phần xây dựng ngành thanh tra, ngành tư pháp tiến bộ ở nước ta.

Thứ ba, trên cương vị một chính khách, một nhà lãnh đạo của Chính phủ, Quốc hội, cụ Bùi Bằng Đoàn luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, trở thành một người bạn, người cộng sự thân thiết, tin cậy của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Thứ tư, cụ Bùi Bằng Đoàn là tấm gương đạo đức cao đẹp trong công cuộc kháng chiến, kiến quốc và xây dựng nền dân chủ mới. Cuộc đời, sự nghiệp của cụ Bùi Bằng Đoàn là tấm gương sáng cho các thế hệ người Việt Nam hôm nay và mai sau học tập, noi theo.

Theo thông tin tại hội thảo, cụ Bùi Bằng Đoàn sinh năm 1889 tại làng Liên Bạt, huyện Ứng Hòa, Hà Đông, nay thuộc Hà Nội. Sinh ra trong một gia đình có truyền thống nho học, từ nhỏ cụ đã theo con đường khoa cử, sớm đỗ đạt. Năm 17 tuổi, cụ đỗ cử nhân khoa thi năm 1906, sau đó đỗ thủ khoa trường Hậu bổ, là cơ sở đào tạo viên chức hành chính bằng tiếng Pháp lúc bấy giờ. Từ năm 1911, cụ lần lượt được bổ nhiệm làm Tri huyện, Tri phủ ở tỉnh Nam Định, Án sát ở tỉnh Bắc Ninh rồi Tuần phủ ở các tỉnh Cao Bằng, Ninh Bình. Năm 1933, cụ được bổ nhiệm làm Thượng thư Bộ hình, đồng thời tham gia Viện Cơ mật của triều đình Huế.

Trong thời gian làm quan, cụ nổi tiếng là một vị quan thanh liêm chính trực, yêu thương dân chúng, chăm lo cho đời sống của nhân dân. Làm quan ở địa phương nào, cụ cũng luôn luôn đề cao tinh thần dân tộc, thương nước nhà đang còn dưới ách nô lệ, thương dân chúng còn đói khổ lầm than.

Các đại biểu và đại diện gia đình cụ Bùi Bằng Đoàn tại hội thảo. Ảnh: TG

Cũng xuất phát từ tấm lòng yêu nước, thương dân đó, cụ đã tin tưởng và đi theo con đường cách mạng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã vạch ra cho dân tộc Việt Nam. Ngay sau khi Cách mạng Tháng Tám thành công, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã mời cụ làm cố vấn để giúp thêm ý kiến “trong công việc hưng lợi, trừ họa cho nước nhà”. Với tinh thần của một nhân sĩ yêu nước, khi tham gia cách mạng, trải qua nhiều vị trí khác nhau cụ luôn dốc hết tâm và tài phục vụ cho cách mạng.

Tháng 1-1946, cụ được bầu làm Đại biểu Quốc hội của tỉnh Hà Đông, và vào tháng 11 năm đó, cụ đã được Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa khóa I tại kỳ họp thứ 2 tín nhiệm bầu giữ chức Trưởng ban Thường trực Quốc hội.

Trên cương vị đứng đầu Quốc hội, cụ Bùi Bằng Đoàn luôn đề cao tư tưởng đại đoàn kết để động viên các lực lượng tham gia kháng chiến, qua đó khẳng định vai trò của Quốc hội trong việc đại diện cho ý chí của toàn dân, cho tinh thần đoàn kết toàn dân tộc. Cụ Bùi Bằng Đoàn đã tích cực đấu tranh phản bác những luận điệu của thực dân Pháp và bè lũ tay sai về tính hợp hiến, hợp pháp của Chính phủ liên hiệp kháng chiến do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu. Bằng kiến thức uyên bác và bản lĩnh chính trị vững vàng, cụ đã khẳng định: “Quốc dân ta chỉ có một Chính phủ là Chính phủ Hồ Chí Minh do Quốc dân công nhận tại kỳ họp tháng 11 năm 1946”. Lời tuyên bố đanh thép của cụ là một đòn giáng mạnh vào âm mưu chia rẽ của chính quyền thực dân và mưu toan lập chính quyền bù nhìn thân Pháp hòng làm giảm uy tín của Chính phủ liên hiệp kháng chiến do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu.

Thời gian giữ chức Trưởng ban Thường trực Quốc hội (từ tháng 11-1946 đến tháng 9-1955), ở vào giai đoạn quyết liệt của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân, cụ đã được Ban Thường trực Quốc hội ủy nhiệm ở bên cạnh Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ để góp ý kiến với Chính phủ trong mọi công tác kháng chiến. Đây là môi trường để những kiến thức, kinh nghiệm của cụ, như Chủ tịch Hồ Chí Minh có ghi là “học vấn cao siêu, kinh nghiệm phong phú” phát huy giá trị, giúp ích cho công tác của Quốc hội, phục vụ cho lợi ích của nhân dân, của cách mạng.

Từ tháng 8-1948, do lâm bệnh nặng nên cụ Bùi Bằng Đoàn không còn trực tiếp điều hành các hoạt động của Ban Thường trực Quốc hội. Tuy nghỉ dưỡng bệnh, nhưng cụ vẫn theo dõi tình hình trong nước, quốc tế và thường xuyên gửi thư thăm hỏi Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chính phủ, Ban thường trực Quốc hội và đóng góp nhiều ý kiến mưu lợi ích cho nhân dân.

Đặc biệt, nhân dịp khai mạc kỳ họp thứ 4 của Quốc hội khóa I vào tháng 3-1955, kỳ họp đầu tiên trong thời gian hòa bình lập lại ở miền Bắc, cụ đã gửi thư đến Quốc hội và toàn thể quốc dân đồng bào, qua đó thể hiện tư tưởng xuyên suốt là cần phải phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc để giữ gìn hòa bình, thực hiện thống nhất đất nước. Bức thư có đoạn viết: “Tôi thiết tha kêu gọi các vị đại biểu Quốc hội, các vị nhân sĩ trí thức, toàn thể quân đội và đồng bào đoàn kết chặt chẽ dưới sự lãnh đạo của Hồ Chủ tịch, kiên quyết đấu tranh củng cố hòa bình, thực hiện thống nhất, hoàn thành độc lập và dân chủ trong toàn quốc”.

Do tuổi cao, sức yếu, bệnh tình ngày càng trầm trọng, mặc dù đã được các tận tình cứu chữa, nhưng cụ đã từ trần vào ngày 13-4-1955. Trong diễn văn khai mạc Kỳ họp thứ năm, Quốc hội khóa I, tỏ lòng thương tiếc cụ, Quyền Trưởng ban Thường trực Quốc hội Tôn Đức Thắng đã nói: “Tất cả chúng ta hết sức tiếc nhớ cụ Bùi Bằng Đoàn, đại biểu tỉnh Hà Đông và Trưởng ban Thường trực Quốc hội đã tạ thế ngày 13-4-1955. Trong mấy năm đau bệnh nặng, cụ vẫn luôn cố gắng góp phần vào công việc của Quốc hội, vào công cuộc kháng chiến của toàn dân để giành độc lập và thống nhất cho nước nhà. Cụ đã làm tròn nhiệm vụ của người đại biểu nhân dân cho tới phút cuối cùng…”.

Hội thảo “Bùi Bằng Đoàn với cách mạng Việt Nam” là hoạt động thiết thực nhằm tưởng nhớ, tri ân những cống hiến to lớn của nhà chí sĩ yêu nước Bùi Bằng Đoàn đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc; bổ sung thêm tư liệu về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của cụ Bùi Bằng Đoàn; đồng thời, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, tấm gương đạo đức cao đẹp, sáng ngời của thế hệ cha anh đi trước với cán bộ, đảng viên và nhân dân, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

(Theo QĐND Online)