Hầm, hào chiến đấu trong Chiến dịch Điên Biên Phủ
QK2 – Để đập tan một cứ điểm được coi là “pháo đài bất khả chiến bại”, quân ta đã thực hiện chiến thuật “vây lấn” bằng cách đào phá các giao thông hào thành một hệ thống siết chặt. Các nhà khoa học quân sự đã gọi hình thức đó của Quân đội nhân dân Việt Nam trong Chiến dịch Điện Biên Phủ là “Chiến tranh chiến hào”.
Trước hết, đó là việc xây dựng một Sở Chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ tại khu rừng dưới chân núi Pú Đồn thuộc xã Mường Phăng, huyện Điện Biên, cách trung tâm Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ của thực dân Pháp 10km theo đường không và 38 km đường đi bộ. Sở Chỉ huy chiến dịch do Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Tư lệnh chiến dịch lựa chọn, được xây dựng với những lán nhỏ, bên dưới nền lán là những căn hầm nhỏ, trên nắp hầm có các cây gỗ tròn chắc chắn để phòng máy bay hoặc pháo địch dội tới, được bố trí thành một hệ thống liên hoàn, bao bọc trước sau, bảo đảm bí mật, an toàn tuyệt đối.
Thứ hai, dựa trên tương quan so sánh lực lượng, trang bị vũ khí và phân tích tình hình tại Điện Biên Phủ, Bộ Chỉ huy chiến dịch đã chủ trương xây dựng một hệ thống trận địa chằng chịt, dọc ngang với những chiến hào, giao thông hào.
Quân đội ta đã xây dựng hai loại hào: Một là loại giao thông hào trục, dùng cho việc cơ động bộ binh, pháo binh, vận chuyển thương binh, hình thành một đường vòng rộng, vây quanh toàn bộ trận địa ở Khu trung tâm; hai là loại giao thông hào tiếp cận của bộ binh, xuất phát từ vị trí trú quân của các đơn vị trong rừng, tiến vào những vị trí xác định tiêu diệt địch. Dọc giao thông hào có các hố phòng pháo, hầm trú ẩn, hào chiến đấu và ụ súng để đối phó với những đợt phản kích của địch. Các loại giao thông hào thường có độ sâu 1,7m (lút đầu người), đáy hào trục rộng 1,2m, đáy hào bộ binh rộng 0,6m.
Từ mọi hướng, chiến hào quân ta phát triển một cách vững chắc tới gần trung tâm đề kháng của địch. Trong toàn bộ thời gian diễn ra Chiến dịch Điện Biên Phủ, hệ thống chiến hào, giao thông hào của quân ta đã bao vây, chia cắt Tập đoàn cứ điểm của thực dân Pháp.
Với việc xây dựng hệ thống hầm, hào chiến đấu, hào giao thông, Quân đội nhân dân Việt Nam đã thể hiện nghệ thuật chiến tranh du kích, lấy ít địch nhiều, đặc biệt là chiến tranh hầm hào, nghệ thuật vây lấn, góp phần quyết định thắng lợi Chiến dịch Điện Biên Phủ.
BÙI THỦY (tổng hợp)
Quân khu 1
