Đánh cứ điểm trong chiến thắng Sông Thao
QK2 – Sau khi thực dân Pháp quay lại xâm lược nước ta một lần nữa, chúng tiến hành đánh chiếm Lai Châu, Lào Cai, Sơn La rồi đổ thêm quân tràn xuống đánh chiếm Nghĩa Lộ, Than Uyên, Văn Bàn, Văn Chấn, Trấn Yên, hình thành phòng tuyến Sông Thao dài trên 200km, với một hệ thống đồn bốt dày đặc, kéo dài từ Nghĩa Lộ đến Văn Bàn, phối hợp với lực lượng địch ở Chiêm Hóa (Tuyên Quang), Cao Bằng, Bắc Cạn tạo những gọng kìm khép chặt căn cứ địa Việt Bắc. Đồng thời, ngăn chặn quân ta mở rộng căn cứ cách mạng sang phía Tây Bắc, ngăn chặn tuyến giao thông với các nước bạn xã hội chủ nghĩa qua đường biên giới Lào Cai và nước bạn Trung Quốc.
Để tiêu diệt sinh lực địch, phá vỡ phòng tuyến Sông Thao, mở rộng căn cứ địa vùng Tây Bắc, khai thông tuyến biên giới với nước bạn Trung Quốc, phá thế uy hiếp của địch đối với Việt Bắc và củng cố bàn đạp tiến sang Thượng Lào theo chủ trương và kế hoạch của Bộ Tư lệnh, ngày 19-5-1949, quân ta tập trung lực lượng tiêu diệt 2 cứ điểm Đại Bục và Đại Phác để mở màn Chiến dịch Sông Thao.
Vào lúc 16h00 ngày 19-5-1949, được sự chi viện của pháo binh, Tiểu đoàn 54 bắt đầu tiến công cứ điểm Đại Bục. Sau 35 phút chiến đấu quyết liệt quân ta đã san phẳng đồn Đại Bục, diệt và bắt toàn bộ quân địch, thu toàn bộ vũ khí, đạn dược.
Vào lúc 16h10 cùng ngày, Tiểu đoàn 11 bắt đầu tiến công cứ điểm Đại Phác. Sau hơn một giờ chiến đấu, Tiểu đoàn 11 đã tiêu diệt toàn bộ các ổ đề kháng của địch. Tới 18h00 cùng ngày, bộ đội ta diệt xong đồn Đại Phác, làm chủ trận địa, diệt và bắt sống gần hết lực lượng địch.
Ngày 16-7-1949, Bộ Chỉ huy chiến dịch chủ trương tập trung lực lượng tiêu diệt quân địch ở vị trí Gióm và Làng Phát (xã Đông An, huyện Văn Chấ, Yên Bái bây giờ) để phá một trong các chốt quan trọng trên phòng tuyến sông Thao, không cho quân địch tái chiếm đóng lại Đại Bục, Đại Phác. Chỉ trong vòng 45 phút chiến đấu, đồn Gióm bị bốc cháy, hàng trăm tên địch bị tiêu diệt và bị bắt làm tù binh, ta thu toàn bộ vũ khí, quân trang, quân dụng của địch.
Chỉ trong vòng 2 tháng, quân ta đã tiêu diệt 9 cứ điểm, bức rút 16 vị trí, tiêu diệt 230 tên địch, làm bị thương 150 tên, bắt 58 tù binh, 300 tên tề điệp, phản động; thu nhiều vũ khí, phương tiện, quân trang, quân dụng, đốt 1 kho xăng, 1 kho gạo của địch. Tuyến phòng thủ Sông Thao bị phá vỡ từng mảng lớn. Cơ sở chính trị và vũ trang của ta trong vùng địch tạm chiếm được mở rộng. Trong chiến dịch này, bộ đội chủ lực tiến bộ vượt bậc về chiến thuật đánh cứ điểm. Lần đầu tiên, ta tiêu diệt hoàn toàn một tiểu khu của địch gồm nhiều vị trí lớn, nhỏ, có công sự phòng ngự tương đối vững chắc.
THU HUYỀN (tổng hợp)
Quân khu 1
