Chiến thắng Giáo Vầu-Hồ Chủ tịch khao quân
QK2 – Hơn bảy thập niên trước, tại xã Khả Cửu (huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ), những nông dân áo vải, chân trần đã dùng giáo mác lập nên chiến công hiển hách: Phá tan đồn kiểm soát của thực dân Pháp với lực lượng và vũ khí hiện đại vượt trội. Chiến thắng từ tinh thần quả cảm, quật cường của đội du kích đã lan tỏa, làm nức lòng quân dân khắp các vùng rừng núi Tây Bắc. Nhân dân xã Khả Cửu đã đón nhận vinh dự lớn lao, được Hồ Chủ tịch viết thư biểu dương, nhờ bán gạo để khao quân…
10 PHÚT CÔNG ĐỒN!
Cách mạng tháng Tám thành công, niềm vui, hạnh phúc được sống trong độc lập, tự do, làm chủ ruộng đất chưa lâu thì cũng như người dân cả nước, đồng bào dân tộc Mường, Dao ở khu vực phía Tây Nam huyện Thanh Sơn lại chịu cảnh áp bức, bóc lột của thực dân Pháp quay trở lại xâm lược cùng bè lũ tay sai địa chủ, quan lang. Âm mưu lập “Xứ Mường tự trị”, khống chế, cắt đứt liên lạc giữa các địa phương trong huyện Thanh Sơn, giữa Phú Thọ và Hòa Bình, năm 1948, thực dân Pháp đã xây dựng Đồn Chỏi ở xã Khả Cửu, tuyển mộ binh lính, thường xuyên tuần tra, kiểm soát các tuyến đường qua lại trong vùng, tổ chức càn quét, cướp bóc lúa gạo, tài sản, đốt nhà của người dân…
Trước tình hình đó, Đội du kích Võ-Khả (Võ Miếu-Khả Cửu) được thành lập với những nông dân chân lấm tay bùn nhưng hừng hực khí thế tiêu diệt quân thù, trả nợ máu cho nhân dân, giành lại cuộc sống tự do. Thực hiện Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Hồ Chủ tịch: “…Ai có súng dùng súng. Ai có gươm dùng gươm, không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc. Ai cũng phải ra sức chống thực dân Pháp cứu nước…”, các thành viên trong đội đã lên núi Lạn lựa những cây vầu đực già, rắn như thép nguội để làm giáo, chông, nỏ bí mật luyện tập, lên phương án tác chiến.
Đêm 6/8/1948, Trung đội du kích Võ-Khả nhận lệnh bí mật tiếp cận Đồn Chỏi và bất ngờ tấn công tiêu diệt địch. Với vũ khí là giáo vầu, chỉ trong 10 phút, đồn địch đã bị xóa sổ. Các chiến sĩ du kích đã tiêu diệt và làm bị thương 6 tên địch; thu, phá hỏng 45 súng trường; giải thoát cho hàng trăm người dân đang bị giam giữ. Chiến thắng từ mưu lược sáng tạo, tinh thần quả cảm, quật cường của đội du kích Võ-Khả đã giáng đòn đau, tích cực góp phần làm thất bại âm mưu “Dùng người Việt trị người Việt, lấy chiến tranh nuôi chiến tranh”, xây dựng “Xứ Mường tự trị” của Thực dân Pháp.
Vị trí Đồn Chỏi gây bao tội ác của quân xâm lược năm xưa giờ là cánh đồng trù phú.
Sau chiến thắng Giáo Vầu, phong trào kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược và bè lũ tay sai của xã Khả Cửu ngày càng phát triển mạnh mẽ. Vững tin vào kháng chiến, vào Chính phủ Cụ Hồ, tháng 7/1949, nhân dân Khả Cửu càng thêm vui mừng, phấn khởi khi nhận được thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi về từ Chiến khu Việt Bắc. Người viết: “Thư gửi xã Khả Cửu. Thưa các cụ phụ lão, các vị thân sỹ, nam nữ đồng bào. Nhân dịp kỷ niệm Độc – lập ngày 2/9, tôi có ý muốn khao thưởng bộ đội ta là những người đang tranh đấu anh dũng để giữ gìn quyền độc-lập mà nhân dân ta đã tranh được. Nhưng lấy gì mà khao thưởng? Thánh hiền có nói “Thực túc, binh cường”. Vậy thì lấy lương thực mà khao thưởng là giản đơn nhất, thiết thực nhất. Song tôi không có thóc gạo. Vậy tôi lấy danh nghĩa tư nhân mà nhờ đồng bào giúp tôi việc đó. Tôi muốn nhờ đồng bào mỗi gia đình bán rẻ cho tôi 10 cân (ki-lô) gạo với những điều kiện sau đây: Định giá 10 ki-lô gạo là 50$ (đồng). Những gia đình nghèo thì thôi. Những đồng bào nào có thể bán giúp nhiều hơn thì càng hay…”.
Bức thư chưa đầy 250 chữ nhưng đã thể hiện rất rõ tình cảm, đạo đức, phong cách sống cao đẹp, nhân văn của vị lãnh tụ thiên tài Hồ Chí Minh. Suốt đời đấu tranh cho sự nghiệp giải phóng giai cấp, giải phóng nhân dân, mang lại độc lập cho dân tộc, tự do cho nhân dân, Người luôn dành tình cảm quan tâm, thương yêu đến mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là “những người đang tranh đấu anh dũng để giữ gìn quyền độc-lập mà nhân dân ta đã tranh được”.
Không những thực hiện vượt mức lương thực Hồ Chủ tịch “nhờ bán rẻ để khao quân”, trong suốt cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, nhân dân xã Khả Cửu luôn gương mẫu tiên phong đóng góp sức người, sức của với tinh thần “thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, tích cực cùng quân dân cả nước làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 và đại thắng mùa Xuân năm 1975 thống nhất đất nước. Với những thành tích xuất sắc trong chiến đấu và phục vụ chiến đấu, xã Khả Cửu đã vinh dự được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.
Tự hào về chiến thắng của cha ông cùng vinh dự được Hồ Chủ tịch tin tưởng nhờ bán gạo khao quân đã và đang trở thành động lực tinh thần, sức mạnh để Đảng bộ, chính quyền và người dân Khả Cửu hôm nay tăng cường khối đại đoàn kết, tập trung phát triển KT-XH, xây dựng quê hương giàu đẹp, cuộc sống mới phồn thịnh như mong muốn của Người lúc sinh thời.
Bài, ảnh: KHÔI HUYỀN
Quân khu 1
