QK2 – Do đã có hơn 10 năm gắn bó với mảnh đất biên giới xa xôi, giúp bà con các dân tộc nơi đây phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, bài trừ hủ tục lạc hậu nên từng địa danh, thôn bản, hoàn cảnh mỗi hộ gia đình đã trở nên thân thuộc với cán bộ, nhân viên, trí thức trẻ tình nguyện (TTTTN) Đoàn KT-QP 326 (Bộ CHQS tỉnh Sơn La).
Đợt rét đậm, rét hại kéo dài trước Tết Nguyên đán Bính Thân 2016 đã làm thiệt hại gần như toàn bộ diện tích lúa mới cấy của người dân xã Mường Và, huyện Sốp Cộp, tỉnh Sơn La. Khi các hoạt động vui Xuân, đón Tết qua đi, thời tiết ấm dần, cũng là lúc bà con các dân tộc trên địa bàn khẩn trương cấy lại cho kịp thời vụ. Trong ngày khai xuân đầu tiên, khi trời còn chưa tỏ rõ mặt người, dân bản đã í ới gọi nhau, hối hả xuống đồng, tiếng nói, tiếng cười rộn rã khắp thung lũng Pá Vai. Trong không khí lao động ngày đầu năm mới ấy, chị Lò Thị Bích, bản Nà Vèn, xã Mường Và lo lắng, chưa biết xoay sở ra sao khi chỉ có một mình phải đảm nhiệm cấy ngót 7 sào ruộng, chồng chị là anh Quàng Văn Thiêm mấy hôm nay ốm mệt không thể ra đồng. Đúng lúc ấy, hàng chục cán bộ, nhân viên, TTTTN Đội Sản xuất số 2, Đoàn KT-QP 326 đã đến cấy lúa giúp chị. Còn chưa kịp mở lời cảm ơn, họ đã nhanh chóng xắn quần, dàn đều trên mặt ruộng, vừa cấy vừa chuyện trò rôm rả, chẳng mấy chốc đã hoàn thành những thửa ruộng đầu tiên cho gia đình chị Bích.

Bộ đội và TTTTN Đội Sản xuất số 2, Đoàn KT-QP 326, Bộ CHQS tỉnh Sơn La giúp dân cấy lúa trong ngày khai xuân.

Theo dõi hành trình của cán bộ, nhân viên, TTTTN Đội Sản xuất số 2 những ngày sau đó, chúng tôi còn được chứng kiến họ đã giúp không ít gia đình khó khăn khác trong bản Nà Vèn lao động sản xuất. Nhìn các anh bộ đội, TTTTN, người thì gánh mạ, cấy lúa, người giúp dân đắp đập, be bờ, đưa nước vào ruộng, động tác thuần thục chẳng khác nào người dân bản địa, tôi hiểu rằng, họ đã thực sự coi đây là quê hương thứ hai của mình, người dân trên mảnh đất này cũng coi bộ đội như người một nhà. Chẳng thế mà, khi thấy bộ đội và TTTTN đến giúp bà con trong xã gieo trồng vụ mới, ông Quàng Văn Bạt, Bí thư Đảng ủy xã Mường Và đã không ngần ngại, xắn quần lội ruộng, vui vẻ cấy lúa cùng người dân.
Trung tá Nguyễn Văn Toan, Đội trưởng Đội SX số 2, một trong những cán bộ có mặt từ ngày đầu Đoàn KT-QP 326 mới thành lập, hơn ai hết, anh thấu hiểu hoàn cảnh từng gia đình nơi đây. Đồng chí Đội trưởng chia sẻ: “Năm nào cũng vậy, trong buổi giao ban đầu xuân với UBND xã, chúng tôi đều tham mưu với địa phương rà soát số hộ thuộc diện chính sách, hoàn cảnh khó khăn, gia đình neo đơn để huy động bộ đội, dân quân, TTTTN và đoàn viên thanh niên trong xã đến hỗ trợ bà con gieo cấy, thông qua việc này, hướng dẫn người dân áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, giúp bà con cách phòng bệnh cho lúa và hoa màu…”.
Chỉ tay về phía cánh đồng trước mặt, ông Quàng Văn Bạt, Bí thư Đảng ủy xã Mường Và không giấu nổi niềm vui: “Trước đây, toàn bộ khu vực này chủ yếu là đất hoang hóa, bà con chỉ để chăn thả gia súc. Từ ngày Đoàn KT-QP 326 về đây đóng quân đã phối hợp với phòng Nông nghiệp huyện Sốp Cộp hướng dẫn người dân chúng tôi khai hoang, đắp ruộng, cấy lúa nước hai vụ. Đầu tiên, bà con cũng băn khoăn, vì bao đời nay, người dân vùng cao chỉ quen lối canh tác truyền thống, gieo lúa, trồng ngô trên nương, nào đã biết đến cây lúa nước bao giờ. Ngay cả đội ngũ cán bộ xã cũng chưa thật tin về hiệu quả của nó. Vậy mà bây giờ, nơi đây đã trở thành một trong những vựa lúa và hoa màu cung cấp lương thực cho cả huyện Sốp Cộp đấy”.
Nói về việc này, Trung tá Nguyễn Văn Toan cho chúng tôi biết, ngày mới nhận nhiệm vụ giúp dân phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo ở huyện Sốp Cộp, một trong những địa bàn khó khăn nhất của tỉnh Sơn La, từ đồng chí chỉ huy cao nhất của Đoàn cho đến đội ngũ cán bộ, nhân viên đều phải “nhập vai” là những người nông dân cùng ăn, cùng ở, cùng nói tiếng và cùng làm việc với đồng bào. Một trong những khẩu hiệu luôn được bộ đội, TTTTN đơn vị thuộc nằm lòng đó là: “Nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”. Và để “làm dân tin”, Đảng ủy, Chỉ huy Đoàn KT-QP 326 đã chỉ đạo các đội sản xuất xây dựng các mô hình “Tăng gia, chăn nuôi, cấy lúa nước tập trung” áp dụng khoa học kỹ thuật, rồi mời cấp ủy, chính quyền, người dân địa phương đến tham quan, học tập. Thấy được hiệu quả rõ rệt của các mô hình này, đồng bào bắt đầu học tập, làm theo. Dần dần, diện tích đất bị bỏ hoang không còn nữa, thay vào đó là những ruộng cấy lúa nước, trồng hoa màu phì nhiêu, trù phú. Ban đầu, người dân chỉ biết cấy một vụ, giờ nâng lên thành hai vụ, năng suất đạt 6-7 tấn/ha (gấp 2 lần so với lối canh tác truyền thống trước đây của đồng bào).
Tuy nhiên, thành công lớn nhất của bộ đội Đoàn KT-QP 326 trong công tác dân vận những năm gần đây đó là giúp người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi cho năng suất cao. Trong đó phải kể đến mô hình cấy lúa nước hai vụ. Theo Đại tá Chu Ngọc Khanh, Đoàn trưởng Đoàn KT-QP 326, từ ngày người dân chuyển hẳn sang cấy lúa nước, ở hầu hết các xã trong vùng dự án đã chấm dứt được hiện tượng chặt phá rừng, đốt nương làm rẫy, không còn xảy ra cháy rừng, góp phần giữ được nguồn nước, bảo vệ môi sinh, môi trường, tạo thuận lợi cho rừng tái sinh. Bên cạnh đó, mấy năm trở lại đây, Đoàn KT-QP 326 còn vận động người dân trồng được trên 300 ha rừng phòng hộ thuộc địa bàn các bản Huổi Hùm, Nà Nghè, xã Mường Và; Nậm Khún, Huổi Luông xã Mường Lèo; giúp địa phương thi công trên 30 km đường giao thông nông thôn, trị giá 50 tỷ đồng; bàn giao công trình nhà ở, nhà bếp cho giáo viên xã Nậm Lạnh, huyện Sốp Cộp trị giá trên 500 triệu đồng; giúp 100% người dân các xã trong vùng dự án được dùng nước sạch…
Với những việc làm cụ thể cùng nhiều mô hình thiết thực, bộ đội và các TTTTN Đoàn KT-QP 326 đã góp phần không nhỏ làm cho cuộc sống của đồng bào các dân tộc nơi vùng biên Sốp Cộp ngày thêm no ấm.
Bài, ảnh: NGUYỄN HỒNG SÁNG