Thứ sáu Ngày 29 Tháng 03 Năm 2024, 05:29:52

Bệnh máu não và các cơn đột quỵ

Ngày đăng: 26/08/2019

QK2 – Trong các nguyên nhân tử vong do bệnh tật, đột quỵ não đứng hàng thứ 3 trên thế giới sau bệnh tim mạch và bệnh ung thư. Đặc trưng của bệnh đột quỵ não là hiện tượng máu lên não bị gián đoạn đột ngột với hai dạng chính là nhồi máu não và xuất huyết não. Vậy bệnh đột quỵ não là gì? Nguyên nhân và hậu quả để lại của bệnh đột quỵ não ra sao? Cách giảm thiểu nguy cơ mắc thế nào? Để cán bộ, chiến sĩ đơn vị hiểu thêm về căn bệnh này, đặc biệt là đội ngũ sĩ quan, QNCN tuổi trung niên trở lên, chúng tôi đã trao đổi với Thượng tá, BSCK2 Nguyễn Huy Hoàng, PGĐ Bệnh viện Quân Y 109:

Thượng tá, BSCK2 Nguyễn Huy Hoàng.

PV: Thưa đồng chí, xin đồng chí cho biết khái niệm đột quỵ não là gì?

Thượng tá Nguyễn Huy Hoàng: Đột quỵ não hay còn được gọi là tai biến mạch máu não, là tình trạng bệnh lý do tổn thương mạch máu não đột ngột xảy ra do tắc nghẽn mạch máu đi nuôi não hoặc vỡ mạch máu não. Cả hai trường hợp trên đều làm cho não bộ không được cung cấp oxy đủ để có thể hoạt động được nên một vùng não nào đó sẽ ngưng hoạt động và kéo theo không điều khiển các cơ quan khác hoạt động, có thể gây liệt nửa người, tay, chân, rối loạn ngôn ngữ, mất ý thức và có thể đi vào hôn mê…nếu không được cấp cứu kịp thời, đúng cách thì vùng não sẽ chết và người bệnh có thể có những di chứng nặng nề, mất khả năng tự phục vụ hoặc tử vong.

PV: Vậy, đồng chí cho biết nguyên nhân và triệu chứng của đột quỵ não là gì?

Thượng tá Nguyễn Huy Hoàng: Về nguyên nhân, tùy theo từng thể đột quỵ não mà nguyên nhân khác nhau, trong đó chú ý một số nguyên nhân sau:

– Thiếu máu cục bộ: Chiếm tỷ lệ phổ biến trong các trường hợp đột quỵ (80%). Bệnh thường gặp sau một cơn đau hoặc cục máu đông có thể hình thành trong các mạch máu của não, hoặc trong mạch máu dẫn đến não, hay trong các mạch máu ở những nơi khác của cơ thể đi đến não. Những cục máu đông chặn lưu lượng máu đến các tế bào của não, dạng này chiếm tỉ lệ cao trên 80% các ca đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Nguyên nhân chính do xơ vữa động mạch não, bệnh tim, tắc mạch do nguyên nhân khác.

– Chảy máu não: Chiếm 15% các trường hợp bị đột quỵ. Nguyên nhân do tăng huyết áp hoặc vỡ phình mạch hoặc dị dạng mạch máu não gây xuất huyết dưới màng nhện, xảy ra do một mạch máu não bị vỡ, kết quả là máu thấm vào mô não, gây tổn thương cho các tế bào não, phổ biến nhất của dạng này là kết hợp giữa huyết áp cao với chứng phình động mạch não, hay dị dạng mạch máu não bẩm sinh, do rối loạn đông máu hoặc bệnh nhân đang điều trị bằng thuốc chống đông.

– Các nguyên nhân khác: Ngoài các nguyên nhân chính đó, một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc đột quỵ như: yếu tố di truyền, stress căng thẳng, ăn mặn, nhiễm khuẩn, chế độ dinh dưỡng kém và thiếu luyện tập… Các nhà nghiên cứu còn phát hiện thêm 5 yếu tố khác là tiểu đường, dư thừa chất cồn vì thói quen uống rượu thường xuyên và không kiểm soát, stress và trầm cảm, rối loạn nhịp tim và mỡ máu, họ nhận thấy chúng có thể giải thích cho 90% các trường hợp đột quỵ.

Về triệu chứng của đột quỵ não: Triệu chứng của đột quỵ não phổ biến là: Bất ngờ có cảm giác tê, mất cảm giác hoặc yếu liệt cơ mặt, tay hay chân, kèm theo cứng cổ, đặc biệt ở một bên của cơ thể. Đau đầu dữ dội và đột ngột mà không rõ nguyên nhân. Thị lực mất hoặc giảm ở một hoặc cả hai mắt. Tê cứng miệng lưỡi, người bệnh trở nên khó nói, nói ngọng, phải gắng sức mới phát âm được. Hoa mắt, chóng mặt, mất thăng bằng hay mất khả năng kiểm soát sự di chuyển của cơ thể.

PV: Vậy hậu quả để lại của đột quỵ não như thế nào? Cách phòng chống ra sao?

Thượng tá Nguyễn Huy Hoàng: Đột quỵ não không chỉ nguy hiểm đối với bản thân bệnh nhân mà còn là gánh nặng của gia đình và xã hội. Nghiên cứu của các chuyên gia y tế trên thế giới và của Việt Nam cho thấy, những người bị đột quỵ não đang sống với nhiều khó khăn về sức khỏe cũng như sinh hoạt hàng ngày sau khi bị đột quỵ não. Bên cạnh đó, con cái, gia đình và các bệnh viện, tổ chức xã hội cũng khá vất vả để giải quyết, khắc phục những hậu quả của đột quỵ não gây ra. Đa số bệnh nhân sau khi đột quỵ sức khỏe yếu, sa sút tinh thần, không tự chăm sóc cho bản thân và để lại gánh nặng cho gia đình và xã hội. Nếu trường hợp đột quỵ do xuất huyết não, không được cấp cứu kịp thời, đúng cách thì nguy cơ tử vong rất cao.

– Về cách phòng chống đột quỵ não: Đây là nội dung rất quan trọng, các sĩ quan, QNCN nên thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ. Kiểm soát đường huyết, phòng và điều trị tiểu đường, vì khi bị bệnh tiểu đường, có thể gây xơ vữa động mạch lớn, dẫn đến thiếu máu ở não, gây bệnh đột quỵ não. Kiểm soát cholesterol trong máu, phòng và điều trị bệnh mỡ máu cao, bệnh đa hồng cầu vì những bệnh này có thể gây cơn thiếu máu não hay nhũn não.

Không hút thuốc lá, vì thuốc lá là nguy cơ chính dẫn đến bệnh đột quỵ não dù chỉ ở tuổi trung niên. Hạn chế uống rượu và không dùng các chất kích thích hoặc ma túy. Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh: Không ăn nhiều mỡ, nhiều chất ngọt, tinh bột; nên ăn nhiều rau, củ, trái cây giàu các chất chống oxy hóa, chống gốc tự do giúp bảo vệ và tăng cường hoạt động của não và tim. Tránh các tác nhân gây mất ngủ, nên ngủ đủ giấc từ 6-8 tiếng/ngày. Thường xuyên vận động và tập luyện đều đặn, phù hợp với sức khỏe như đi bộ, thiền, yoga…

PV: Thưa đồng chí, trong những năm gần đây Bệnh viện Quân y 109 đã được trang bị nhiều phương tiện máy móc hiện đại giúp ích cho việc chẩn đoán và điều trị sớm, đồng chí có thể chia sẻ cho cán bộ, chiến sĩ LLVT Quân khu được rõ hơn!

– Thượng tá Nguyễn Huy Hoàng: Đúng vậy, những năm gần đây Thủ trưởng Bộ Tư lệnh Quân khu đặc biệt quan tâm đến tình hình sức khỏe của cán bộ, chiến sĩ, Ban bảo vệ sức khỏe cán bộ cao cấp thường xuyên họp và đưa ra những chỉ thị chỉ đạo trong vấn đề chăm sóc sức khỏe; Thủ trưởng Bộ Tư lệnh QK và Cục Hậu cần khảo sát thực tế  Bệnh viện, vì vậy đã tạo điều kiện hết mức cho sự phát triển chuyên môn Bệnh viện. Hiện tại, chúng tôi được trang bị máy chụp cộng hưởng từ, máy chụp cắt lớp đa dãy, cuối năm 2019 sẽ lắp đặt máy chụp cắt lớp vi tính 128 lát cắt, đây là một trong các phương tiện chẩn đoán hiện đại nhất thế giới hiện nay, kỹ thuật chụp của máy 128 lát cắt có thể cho ta biết rõ từng tổn thương nhỏ mạch máu của tất cả các cơ quan trong cơ thể, kể cả những dị dạng nhỏ của mạch não, giúp phát hiện và can thiệp sớm phòng tránh đột quỵ do vỡ dị dạng mạch.

Trong thời gian tới, dự kiến 2020 Bệnh viện sẽ tiếp tục được trang bị máy chụp mạch số hóa xóa nền DSA, DSA được viết tắt bởi cụm từ Digital Subtraction Angiography, đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh kết hợp giữa việc chụp X-quang và xử lý số sử dụng thuật toán để xóa nền trên 2 ảnh thu nhận được trước và sau khi tiêm chất cản quang vào cơ thể người bệnh, nhằm mục đích nghiên cứu chẩn đoán mạch máu trong cơ thể, hệ thống này cho phép chẩn đoán chính xác các tổn thương của mạch máu não, tim, thận..vv Ngoài ra phục vụ điều trị can thiệp tái thông các mạch máu bị tắc trong đột quỵ não, nhồi máu cơ tim cấp và gây tắc các mạch máu nuôi khối U trong điều trị U gan, U xơ tử cung, U xơ tuyến tiền liệt. Ngoài ra, hiện tại khoa Tim mạch đã được trang bị máy siêu âm Tim, Hollter mạch, huyết áp, phòng điện tim gắng sức, máy nội soi khí phế quản ống mềm…sẽ tầm soát tất cả các tổn thương thực thể hệ thống Tim, mạch. Phát hiện các loại rối loạn nhịp tim, phát hiện các loại thiếu máu cơ tim thầm lặng, các thương tổn trong lòng khí phế quản…

PV: Xin cảm ơn Bác sĩ!

CAO XUÂN (thực hiện)

Trả lời

Thư điện tử của bạn sẽ không được hiển thị công khai.