QK2 – Vùng đất bãi xã Cao Đại, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc có một người xuất thân trong gia đình nông dân nghèo khó. Nhưng trong những năm tháng đất nước còn chiến tranh, theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc anh đã khoác ba-lô lên đường tham gia nhiều trận đánh và lập những chiến công xuất sắc, được phong tặng Danh hiệu cao quý Anh hùng LLVT nhân dân. Đó là Nguyễn Văn Thoa, người anh hùng của vùng đất bãi. 

Anh hùng LLVT nhân dân Nguyễn Văn Thoa.

ĐỜI BINH NGHIỆP OANH LIỆT
Sinh ra và lớn lên trên quê hương có truyền thống cách mạng, lại thường xuyên được chứng kiến cảnh bom đạn giặc cày xới, bắn phá nên ngay từ khi còn nhỏ cậu bé Nguyễn Văn Thoa đã ước mơ sau này trưởng thành sẽ được đi bộ đội, vác súng bắn rơi những chiếc máy bay Mỹ suốt ngày quần lượn, ném bom tàn phá nhà cửa, trường học, giết hại người dân quê mình. Ao ước ấy được Nguyễn Văn Thoa nung nấu mãi, cho đến tháng 8 năm 1971, khi vừa tròn 18 tuổi, anh đã viết đơn tình nguyện nhập ngũ. Cho dù khi ấy anh chưa đủ cân nặng theo quy định, nhưng với khí thế hừng hực của tuổi trẻ nên không một cơ quan, đơn vị nào nỡ từ chối. Ngày đầu nhập ngũ, Thoa được biên chế vào Đại đội 3, Tiểu đoàn 17 thuộc Quân chủng Phòng không – Không quân. Sau đợt huấn luyện tân binh, Nguyễn Văn Thoa được cấp trên cử tham gia một khóa huấn luyện ngắn chuyên sử dụng tên lửa vác vai A72. Trong quá trình huấn luyện, Thoa tích cực học hỏi, nghiên cứu thêm những tính năng, cấu tạo từng bộ phận của tên lửa vác vai A72. Nắm chắc nguyên lý, cơ chế hoạt động của tên lửa, cùng với sở thích, nên Thoa nhanh chóng am hiểu kỹ thuật, hình thái chiến thuật khi chiến đấu. Vì vậy, quá trình luyện tập anh rất say mê, chẳng bao giờ để lãng phí thời gian và đạn dược. Chỉ qua vài tháng huấn luyện, Nguyễn Văn Thoa được đồng đội và thủ trưởng đánh giá là người rất giỏi về ước lượng cự ly, ngắm bắn đón, chọn vị trí, lấy tham số nhanh và phóng đạn kịp thời. 
Điều đó được chứng minh ngay trong trận chiến đầu tiên ngày 5/4/1972, một dàn máy bay Mỹ ầm ầm kéo vào khu  vực Minh Thạnh, Tây Ninh. Sau khi nhận được lệnh của cấp trên, chỉ có 37 giây ngắm, anh phóng quả đạn đầu tiên bắn rơi một máy bay địch trước sự vui mừng khôn xiết của cả đơn vị. Qua trận đầu của Thoa, thủ trưởng cấp trên nhận định: Thoa là người rất giỏi sử dụng tên lửa vác vai A72, nên hễ có trận chiến đấu nào quan trọng là anh được điều động đi tăng cường, phối thuộc cho các đơn vị bạn chiến đấu. Đến đơn vị nào anh cũng lập được thành tích bắn rơi máy bay địch và được cấp trên tuyên dương, khen thưởng. Ngày 15/1/1975, trong trận chiến đấu ở thị xã Mộc Hóa, bên bờ sông Vàm Cỏ Tây, anh bị thương do mảnh đạn nhỏ bắn trúng vào đầu. Sau một thời gian điều trị, sức khỏe tạm ổn định, anh lại xin đi theo đội hình đơn vị để chiến đấu.
Vào những ngày đầu tháng 4 năm 1975, Nguyễn Văn Thoa được điều động tăng cường phối thuộc với Đoàn Pháo binh Biên Hòa tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Thoa được giao cùng các đồng đội án ngữ, kìm chế máy bay lên xuống phía Bắc sân bay Tân Sơn Nhất. Đúng ngày 30/4/1975, sau khi quan sát thấy máy bay địch vào tầm ngắm, nhận lệnh từ cấp trên Nguyễn Văn Thoa đã phóng đạn bắn rơi chiếc máy bay C130 của địch, cách giờ toàn thắng chỉ có 2 giờ 30 phút. Kết thúc sự nghiệp "xạ thủ", Nguyễn Văn Thoa tổng cộng đã bắn rơi 13 máy bay các loại của địch. Anh đã được tặng thưởng 13 Huy chương Dũng sĩ diệt Mỹ, 3 Huân chương Chiến công và danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân. 
NIỀM VUI ĐỜI THƯỜNG
Tháng 10 năm 1976, Nguyễn Văn Thoa có quyết định nghỉ phục viên. Rời quân ngũ anh nghĩ phải học và làm nghề gì đó để sinh sống. Nghĩ sao làm vậy nên Thoa đăng ký thi và đỗ vào Trường Đại học Nông nghiệp Thái Nguyên, chuyên ngành thú y rồi công tác trong ngành chăn nuôi đến năm 1991 thì nghỉ chế độ. Về quê, anh nhận thấy vùng đất bãi quê mình có nhiều thuận lợi khi phát triển chăn nuôi, trồng trọt. Được sự quan tâm của chính quyền địa phương, Nguyễn Văn Thoa nhận thầu một khu đất bãi để làm trang trại. Ngày đầu mới triển khai làm gặp vô vàn những khó khăn, nhưng với ý chí, nghị lực của một người đã được tôi rèn trong bom đạn, từng bước ông đã vượt qua khó khăn. Vừa chăn nuôi ông Thoa vừa tích cực tham gia các hoạt động của Hội CCB. Trải qua quá trình công tác, trước sự tin tưởng của cấp ủy, chính quyền, sự tín nhiệm của các hội viên, Nguyễn Văn Thoa đã được bầu giữ chức Chủ tịch Hội CCB xã Cao Đại hai nhiệm kỳ liền. 
Nay do tuổi đã cao và sức khỏe thuyên giảm, Anh hùng Nguyễn Văn Thoa xin nghỉ làm ở Hội CCB. Tuy nhiên, nhiều cơ quan, trường học, đoàn thanh niên vẫn mời ông đến giao lưu, tọa đàm, kể chuyện truyền thống. Mỗi lần như vậy, ông như được sống lại những năm tháng quân ngũ đầy gian khổ mà rất đỗi tự hào, nên hễ có đơn vị mời là ông đều cố gắng thu xếp thời gian đi nói chuyện. Niềm vui của Anh hùng Nguyễn Văn Thoa mỗi ngày là chăm tưới cây cảnh, đọc báo và vui vầy cùng con cháu tại ngôi nhà nhỏ nằm ven sông Hồng đỏ quạch phù sa.
Trao đổi với chúng tôi, bà Đỗ Thị Sáng, Bí thư Đảng ủy xã Cao Đại khẳng định: Anh hùng LLVT nhân dân Nguyễn Văn Thoa không chỉ là người anh hùng, dũng cảm, mưu trí trong chiến đấu mà còn là người rất tâm huyết, trách nhiệm với các hoạt động của Hội CCB, của cấp ủy, chính quyền địa phương. Ông và gia đình luôn chấp hành tốt các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước; gương mẫu trong lời nói và việc làm, xứng đáng là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ học tập, noi theo.
Bài, ảnh: ĐÀO DUY TUẤN